Το 2018, το παγκόσμιο ρεκόρ άπνοιας κάτω από το νερό στη κατηγορία της στατικής άπνοιας σημείωσε ο Κροάτης Budimir Šobat με 24 λεπτά και 11 δευτερόλεπτα. Το προηγούμενο ρεκόρ ξεπεράστηκε κατά 8 δευτερόλεπτα, κάτι που αποτελεί πραγματικά ηρωικό επίτευγμα.
Το παγκόσμιο ρεκόρ άπνοιας το 2018. Ο Μπουντιμίρ Σόμπατ αφιέρωσε το επίτευγμά του σε άτομα με αυτιστικού τύπου διαταραχές.
Στις 28 Φεβρουαρίου 2016, το παγκόσμιο ρεκόρ ήταν 24 λεπτά και 3 δευτερόλεπτα. Το εκπληκτικό αυτό αποτέλεσμα επιτεύχθηκε από τον Ισπανό ελεύθερο δύτη Αλέιξ Σεγκούρα (Aleix Segura). Το 2014, ο Γκόραν Τσόλακ κατάφερε να κρατήσει την αναπνοή του για 23 λεπτά και 1 δευτερόλεπτο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επίτευξη άπνοιας διάρκειας 20 λεπτών και άνω είναι δυνατή μόνο με τη χρήση υπεραερισμού των πνευμόνων με καθαρό οξυγόνο πριν την εκκίνηση, γεγονός που επιτρέπεται από τους κανονισμούς μέτρησης της στατικής άπνοιας.
Βίντεο από το Guinness World Records που τεκμηριώνει το παγκόσμιο ρεκόρ παρατεταμένης άπνοιας του 2016 με τη χρήση προϋποθέσεων υπεραερισμού με 100% οξυγόνο. Ο ρεκορδίστας είναι ο Ισπανός Αλέιξ Σεγκούρα.
Ποιο είναι το μυστικό για την παρατεταμένη άπνοια;
Είναι υπερδυνάμεις, προπονήσεις ή διαλογισμός; Για την επίτευξη αυτού του επιπέδου δεξιοτήτων, υπάρχουν ειδικά εργαλεία και φυσιολογικοί κανόνες που, αν τα γνωρίζεις, μπορείς με επιμονή και σκληρή δουλειά να επιδιώξεις παγκόσμια ρεκόρ. Πώς επιτυγχάνεται αυτό;
Φυσιολογία της αναπνοής για την επίτευξη των ρεκόρ
Η άπνοια προϋποθέτει στέρηση οξυγόνου. Αυτό είναι το πρώτο που πρέπει να θυμάστε όταν ξεκινάτε προπονήσεις ελεύθερης κατάδυσης. Αξιολογήστε τον κίνδυνο και βάλτε προτεραιότητες, και για να το κάνετε αυτό πρέπει να κατανοήσετε τα βασικά της φυσιολογίας της αναπνοής.
Τι συμβαίνει στον οργανισμό κατά τη βύθιση; Η μυϊκή προσπάθεια κατά τη διάρκεια της κατάδυσης καίει γρήγορα το οξυγόνο, οδηγώντας σε υποξία (έλλειψη Ο2). Ο υπολογισμός της ταχύτητας απώλειας οξυγόνου είναι πολύπλοκος και ατομικός – λαμβάνονται υπόψη το βάθος, η ταχύτητα, η διάρκεια της κατάδυσης, η θερμοκρασία του νερού, ο παλμός και ο όγκος των πνευμόνων του δύτη.
Στο βίντεο παρουσιάζεται μια σαφής αναπαράσταση του τι συμβαίνει στους πνεύμονες ενός δύτη κατά την κατάδυση:
Κάθε όργανο στο σώμα του δύτη αντιδρά σε παραμικρή μεταβολή της πίεσης. Τα αιμοφόρα αγγεία σπασμολογούν, η ροή του αίματος ανακατανέμεται και η αρτηριακή πίεση κατευθύνει το οξυγόνο στα πιο σημαντικά όργανα – την καρδιά και τον εγκέφαλο. Είναι ενδιαφέρον ότι ο καρδιακός ρυθμός αρχίζει να μειώνεται αμέσως μόλις το πρόσωπο βυθιστεί στο νερό!
Αλλά το πιο ενδιαφέρον ξεκινά όταν το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) δίνει σήμα για εισπνοή. Αυτή η αίσθηση είναι γνωστή σε όλους – η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα φτάνει σε κρίσιμο επίπεδο και αναπνέουμε αντανακλαστικά. Ένας εκπαιδευμένος δύτης μπορεί σε κάποιο βαθμό να ελέγξει αυτό το αντανακλαστικό. Όταν πρόκειται για μια μικρή πισίνα για επίδειξη άπνοιας και όχι για κατάδυση, όπως για παράδειγμα στο υποβρύχιο ψάρεμα, η πίεση των αερίων στον οργανισμό δεν παίζει ρόλο, αλλά κατά την ενεργή κίνηση υποβρυχίως στα 8–10 μέτρα βάθος υπάρχει πραγματικός κίνδυνος απώλειας συνείδησης κατά την ανάδυση.
Γιατί υπάρχει κίνδυνος απώλειας συνείδησης κατά την ανάδυση; Με απλά λόγια: η πίεση κατά την κατάδυση συμπιέζει τους πνεύμονες και ο δύτης πιστεύει ότι το οξυγόνο αρκεί, αλλά κατά την ανάδυση η πίεση μειώνεται και οι πνεύμονες χρειάζονται όλο και περισσότερο αέρα για κάθε μέτρο. Οι πνεύμονες αντισταθμίζουν το χαμένο οξυγόνο από τους ιστούς και τα όργανα, αυξάνοντας έτσι απότομα τη συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα. Το CO2 είναι τοξικό και επικίνδυνο, καθώς η απώλεια συνείδησης μπορεί να επέλθει χωρίς προειδοποίηση – η γρήγορη ενεργή ανάδυση επιδεινώνει την κατάσταση κάθε δευτερόλεπτο. Για να μην σας αιφνιδιάσει η υποξία, είναι απαραίτητο να εκπαιδευτείτε για ασφαλείς καταδύσεις.
Πριν ξεκινήσετε ασκήσεις για την κράτηση της αναπνοής και την αύξηση του όγκου των πνευμόνων, ο αρχάριος δύτης πρέπει να μάθει να κατανοεί τα σήματα του σώματός του και να αξιολογεί σωστά τις αισθήσεις του. Διαβάστε περισσότερα για το πώς να ξεκινήσετε τις πρώτες προπονήσεις εδώ .
Συμπτώματα στέρησης οξυγόνου και δηλητηρίασης από διοξείδιο του άνθρακα:
- Πρόδρομο σημάδι της αυξημένης συγκέντρωσης CO2 είναι μια ελαφριά ευφορία, μυρμηκίαση στα άκρα, ρίγη στο δέρμα. Στη συνέχεια, ανεβαίνει ελαφρώς η θερμοκρασία (όπως μετά από ένα φλιτζάνι ζεστό τσάι), αρχίζετε να αισθάνεστε ένα ήπιο πονοκέφαλο και μια ελαφρά ναυτία.
- Παλλόμενοι πόνοι στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου, περιορισμένο οπτικό πεδίο, προσυγκοπτική κατάσταση. Σπασμοί, απώλεια συνείδησης.
- Η λεγόμενη «μέθη» (ναρκωτικό αποτέλεσμα), κατά την οποία επέρχεται το μη αναστρέψιμο.
Αυτά τα συμπτώματα εκδηλώνονται πολύ γρήγορα. Για έναν αρχάριο δύτη που κινείται ενεργά κάτω από το νερό, τα πάντα μπορεί να τελειώσουν μέσα σε λίγα λεπτά. Ακόμα και ένας εκπαιδευμένος δύτης μαργαριταριών δεν μπορεί να αντέξει περισσότερο από 8 λεπτά.
Πώς να μάθετε παρατεταμένη κατακράτηση αναπνοής;
Για να μειωθεί η ευαισθησία των υποδοχέων στο διοξείδιο του άνθρακα και να επιτευχθούν ρεκόρ στο στατικό άπνοια (στατική κράτηση αναπνοής) απαιτείται τακτική εκπαίδευση. Ένας δύτης με εμπειρία καταναλώνει περισσότερο από το 50% του οξυγόνου - αυτό είναι το όριο κατανάλωσης O2 πριν από την αναγκαστική ρεφλεξική εισπνοή ενός συνηθισμένου ανθρώπου.
Υπάρχουν δύο διαφορετικές προσεγγίσεις για την αύξηση της διάρκειας του άπνοια:
- Διάφορα συστήματα εκπαίδευσης που στοχεύουν στην ανάπτυξη σωστής αναπνοής, αυτοελέγχου, χαλάρωσης, αύξησης της χωρητικότητας των πνευμόνων και εκπαίδευσης του διαφράγματος. Ορισμένες τεχνικές βασίζονται στην πραναγιάμα, την πλαβίτη-σάντανα, την κουνταλίνι γιόγκα και άλλες διαλογιστικές πρακτικές. Υπάρχει ξεχωριστό υλικό σχετικά με γιόγκα για free divers .
- Ελεγχόμενη υπεραερισμός, εισπνοή καθαρού οξυγόνου.
Οι τεχνικές και τα σχέδια εκπαίδευσης για κατακράτηση αναπνοής, συγκέντρωση, μυϊκή χαλάρωση και υπεραερισμό περιγράφονται λεπτομερώς στο άρθρο Πώς εκπαιδεύονται οι free divers .
ασκήσεις από τη γιόγκα για αύξηση της χωρητικότητας των πνευμόνων
Παρά τις παρενέργειες, ο υπεραερισμός είναι ο πιο δημοφιλής και αποτελεσματικός τρόπος για να παραταθεί το άπνοια. Πρόκειται για μια πρακτική ταχείας αναπνοής, κατά τη διάρκεια της οποίας μειώνεται η πίεση του διοξειδίου του άνθρακα πριν την κατάδυση. Η πρακτική της ταχύτατης βαθιάς αναπνοής μπορεί να διπλασιάσει το χρόνο άπνοιας, αλλά όσο πιο έντονος και παρατεταμένος είναι ο υπεραερισμός, τόσο πιο έντονη θα είναι η υποξία κατά την ανάδυση. Ορισμένοι εκπαιδευτές θεωρούν αυτή την πρακτική επικίνδυνη και όχι τόσο αποτελεσματική ώστε να δικαιολογήσει τους κινδύνους.
Ποια είναι η κατάλληλη διάρκεια υπεραερισμού πριν από την ελεύθερη κατάδυση;
Θεωρείται φυσιολογική διάρκεια από 30 έως 60 δευτερόλεπτα. Πάνω από το ένα λεπτό, ο υπεραερισμός μειώνει τον έλεγχο της έλλειψης οξυγόνου του δύτη και η πιθανότητα επιληπτικών κρίσεων αυξάνεται κατά αρκετές φορές. Αυτό έχει επαληθευτεί εκατοντάδες φορές τόσο ακαδημαϊκά όσο και στην πράξη, επομένως δεν συνίσταται να υπερβαίνετε το χρόνο υποχρεωτικού αερισμού των πνευμόνων. Μπορεί και πρέπει να εμπιστευθείτε τον έλεγχο των περισσότερων εργασιών σε έναν υπολογιστή για free diving .
Υπάρχει μια γενικά αποδεκτή δοκιμή για τη βέλτιστη διάρκεια του υπεραερισμού, που αναπτύχθηκε από ειδικό της ιατρικής επιτροπής της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Υποβρύχιων Δραστηριοτήτων (CMAS), τον Ρ. Τσάρλι. Ο εκπαιδευτής ή ο γιατρός εξηγεί λεπτομερώς τα συμπτώματα, κατά τα οποία ο δύτης θα δώσει σήμα για το πρώτο στάδιο της έλλειψης οξυγόνου, πραγματοποιούνται αρκετοί κύκλοι υπεραερισμού (σε διαφορετικό χρόνο, με διαφορετική συχνότητα και βάθος εισπνοής), και το πρώτο σύμπτωμα καταγράφεται με χρονόμετρο. Ο καταγεγραμμένος χρόνος διαιρείται δια του 3 - αυτή θα είναι η αποδεκτή διάρκεια για την προκαταρκτική αναπνοή των πνευμόνων.
εκπαίδευση για ελεύθερη κατάδυση
Ο βασικός κανόνας για την επίτευξη ρεκόρ είναι - μην πηγαίνετε βιαστικά με το κεφάλι στο βάθος. Μην θέτετε ανέφικτους στόχους χωρίς να υπολογίζετε τους κινδύνους. Η ζωή και η υγεία είναι πιο σημαντικά από κάθε επίτευγμα!
