آشنایی با سنگنوردی باید در محیطی دوستانه انجام شود، جایی که استرس و آدرنالین در کمترین میزان خود قرار دارند (در ابتدا). بهترین راه شروع این است که با کلاسهایی در سالنهای سنگنوردی کار خود را آغاز کنید. به محض این که قدمهای اول را برداشتید، میتوانید به سراغ محیطهای طبیعی بروید.
سبکها و انواع سنگنوردی
انجام سنگنوردی به روشهای متعدد امکانپذیر است، به طوری که متناسب با هر سلیقه، آمادگی بدنی، سطح هیجان و سن میباشد. این بررسی باید به مبتدیان کمک کند تا انتخاب مناسبی انجام دهند و مسیر خود را در این ورزش پیدا کنند.
بلدرینگ (Bouldering)
این نوع سنگنوردی بدون استفاده از تجهیزات ایمنی خاص (فقط با استفاده از کراش پدها) بر روی صخرههای کوچک و مشابه آن در سالنهای سنگنوردی انجام میشود. محبوبترین سنگها برای این کار شامل گرانیت با شکافهای عمیق، ماسهسنگ ناهموار، سنگآهک و جریانهای گدازهای هستند.
سنگنورد فقط از کفش مخصوص، گچ برای دستها و تشکهای بلدرینگ برای سقوط احتمالی استفاده میکند. طول مسیر معمولاً بیشتر از ۶ متر نیست که آن را نسبتا ایمن میکند و یک انتخاب عالی برای تمرین محسوب میشود. در بلدرینگ تأکید اصلی بر تقویت قدرت انگشتها و استقامت دستها است.
این رشته در سراسر جهان بسیار محبوب است و از دهه ۱۹۹۰ مسابقات بلدرینگ با سیستمهای رتبهبندی خاصی برگزار میشود. علاوه بر این، سنگنوردی قرار است در بازیهای المپیک ۲۰۲۰ در سه دستهبندی مختلف ارائه شود. این رشته مدتها برای قرار گرفتن در لیست ورزشهای المپیک تلاش کرده است.
سنگنوردان مشهوری همچون جان گیل، جیسون کل و الکس هانلد بلدرینگ را به چیزی تحت عنوان “سولو آزاد” تبدیل کردهاند، که در ادامه معرفی خواهد شد - آنها بدون تجهیزات ایمنی صخرههای عمودی بالاتر از ۱۶ متر با سختی V16 را فتح کردهاند.
صخرههای مصنوعی در سالنهای سنگنوردی
صخرههای دستساز از بتن و پلاستیک برای یادگیری این رشته بسیار مناسب هستند، زیرا هر برآمدگی دارای نشانه رنگی برای درجه سختی است.
بیلدرینگ (Buildering یا Urban Climbing)
یک نوع ماجراجویی شهری و بسیار خطرناک است. در این سبک، سنگنورد دیوار ساختمانها، پلها و دیگر سازههای دستساز (از جمله سازههای متروکه و در حال تخریب) را بدون استفاده از تجهیزات یا با تجهیزات تسخیر میکند. این سبک گاهی اوقات میتواند منجر به مشکلات قانونی شود، به خصوص اگر شبانه انجام شود.
تاریخ مستند بیلدرینگ به سال ۱۸۹۵ بازمیگردد، زمانی که جفری وینتروپ یانگ، دانشجوی کمبریج، راهنمایی درباره بیلدرینگ در کالج ترینیتی منتشر کرد (او در مجموع ۹ راهنما را منتشر کرده است).
قبل از یانگ، دانشجویان دانشگاهها و کالجها معمولاً روی پشتبامها و سقفها ماجراجویی میکردند، اما این یانگ بود که این شیطنت را به صورت “رسمی” رواج داد. در دهه ۲۰ میلادی، بیلدرینگ به ویژه در نیویورک، پایتخت آسمانخراشها، بسیار محبوب بود.
طی ۱۰۰ سال گذشته، دهها کتاب و راهنمای بینظیر درباره بیلدرینگ منتشر شدهاند که شرح صعود از دیوارها و سقف ساختمانهای مشهور جهان را ارائه میدهند. چهرههای برجسته این سبک شامل آلن رابرت (فاتح برج خلیفه)، دن گودوین (همچنین معروف به “اسپایدر دن”)، جورج ویلیگ و دیگران هستند.
آلن رابرت، اسطوره سنگنوردی شهری
در سراسر دنیا مسابقاتی برگزار میشود و اولین مسابقات جهانی بیلدرینگ در آلمان در سال ۲۰۰۵ برگزار شد.
برای چنین بیلدرینگی ممکن است جریمهای با پنج صفر دریافت کنید...
سنگنوردی با طناب بالا (Top Rope Climbing)
در این سبک، سنگنورد با استفاده از طنابی که از طریق یک سیستم لنگر از ابتدای مسیر تا انتهای آن عبور میکند، فعالیت میکند. در صورت سقوط، فرد ایمنی لازم را دارد.
این روش به شما این امکان را میدهد که یک مسیر سخت را با تعیین لنگر در نقطه بالا (نقطه پایان) طی کنید. به عبارت سادهتر: ابتدا از طریق مسیرهای پیادهروی یا اسکرامبلینگ به بالای صخره میروید، لنگر را نصب میکنید، طناب را از طریق آن عبور میدهید و هر دو سر طناب را به پایین صخره میآورید.
تجهیزات لازم برای این سبک شامل لنگر، طناب ایستا یا کمکش، کارابینها و بند برای لنگر است. این سبک سنگنوردی نیاز به تجربه کم از صعودها، تمرین در اتصال درست انکرها و کار با تجهیزات دارد. بسیاری از کوهنوردان دقیقاً با “توپ-روپینگ” در محیط سالنی سنگنوردی آغاز میکنند.
تمرین در سبک توپ-روپینگ برای مبتدیان و حتی کودکان مناسب است
لید کلایمبینگ (Lead climbing - سنگنوردی پیشرو)
در این تکنیک کوهنوردی همیشه یک پشتیبان برای تأمین ایمنی وجود دارد، اما در انتهای مسیر انکری از پیش نصب نشده است؛ لید کلایمبینگ نسبت به توپ-روپینگ محدودیت کمتری دارد.
ایمنی در این سبک از پایین تأمین میشود - غالباً امکان قرار دادن ایمنی بالا وجود ندارد و در سنگنوردی ورزشی پیشرفته، این کار بهنوعی «غیر رقابتی» محسوب میشود.
سنگنوردی پیشرو (لید کلایمبینگ) گام بعدی در مسیر مهارتآموزی پس از بولدرینگ و توپ-روپینگ است. در سالنیهای سنگنوردی میتوان مهارت لید کلایمبینگ را با استفاده از تجهیزات ایمنی خودکار تمرین کرد. ویدیوی زیر بهخوبی نشان میدهد که این تکنیک چطور در باشگاههای کوهنوردی اجرا میشود:
اسکرامبلینگ (Scrambling - سنگپیمایی)
نوعی سبک ساده سنگنوردی است که بهعنوان تکنیکی میانی میان کوهپیمایی و کوهنوردی شناخته میشود. صعود در مسیری با ناهمواریهای طبیعی زمانی اسکرامبلینگ نام میگیرد که از تجهیزات مخصوص کوهنوردی استفاده نشود (یا تنها در شرایط خاص و برای ایمنی بهکار رود).
در اسکرامبلینگ حرفهای، استفاده از تبر یخی، کرامپون و کلاه ایمنی، و همچنین دانش استفاده از آنها الزامی است.
بر اساس مقیاس سختی صعود، اسکرامبلینگ دارای درجه سوم طبقهبندی یا سطح آسان در سیستم بریتانیایی “اشتون” است. راهنمای مسیرهایی با توصیهها و توضیحات جزئی برای اسکرامبلینگ نیز موجود است.
مولتیپیتچ (multi-pitch - صعود به بخشهای چندقسمتی)
تکنیک سنگنوردی در طول مسیری که به چند بخش یا پیتچ تقسیم میشود، به همراه یک شریک ماهر برای اجرای این سبک. پیتچها نقاط توقف ضروری در طول مسیر هستند، برای تعویض لیدر، نصب نقاط ایمنی میانی، استراحت و حتی کمپینگ.
مولتیپیتچ به هر مسیری گفته میشود که طول آن از یک طناب بیشتر باشد.
معمولاً در یک تیم، فردی که حرفهای نیست ابتدا حرکت میکند و سپس لیدر تیم در ادامه پیش میرود.
سولو کلایمبینگ (Solo climbing - صعود انفرادی)
این سبک نمایانگر اوج چالش و هیجان است. صعودی که در آن ورزشکار از هیچگونه ابزار ایمنی استفاده نمیکند و تنها از مگنزیا برای دستهای خود استفاده میکند. با این حال، این سبک انواع زیر را نیز دارد:
- سولو همراه با طناب - ایمنی حداقلی برای جلوگیری از سقوط، که گاهی با قفل خودکار همراه است. اگر سنگنورد انفرادی از طناب ایمنی بهره برد، باید یک بخش از مسیر را سه بار طی کند تا بتواند اتصالات میانی را باز کند.
- سولو آزاد (Free solo) بدون ایمنی، ولی ممکن است شبکهای کشیده شده باشد یا در حال صعود بر فراز آب باشد، که در این حالت سقوط میتواند نرمتر شود.
امیدوارم این آشنایی مختصر با سبکهای اصلی سنگنوردی الهامبخش شما باشد. یک کوهنورد تازهکار باید قوانین بسیاری را بیاموزد، اما نخستین گامی که نمیتوان از آن گریخت، آغاز کار از محیط ایمن سالن سنگنوردی و در کنار یک مربی باتجربه است. موفق باشید!