تمام آرشیوها و فهرست‌هایی که به موضوع مسابقات، خودروهای مسابقه‌ای و رانندگان مرتبط بودند را مرور کردم. تقریباً 99٪ از لیست کامل را در این موضوع جمع‌آوری کردم (بدون اشاره به سری «سریع و خشمگین»). فیلم‌ها را بر اساس هیچ اصول خاصی مرتب نکرده‌ام، و آگاهانه رتبه‌بندی IMDb آنها را ذکر نکرده‌ام. فقط در لیست مرور کنید و تماشا کنید.
Driven (2001)
شاید کسی به آن اعتراف نکند، اما آنچه در مسابقات بیشترین انتظار را دارد، تصادفات است. در فیلم “راننده” همه چیز وجود دارد: خودروهایی که به دیوارها برخورد می‌کنند، لاستیک‌هایی که تا ارتفاع پروازی پرواز می‌کنند و در آب فرود می‌آیند، انفجارها، و حتی صحنه‌هایی که برخی از خودروها در پرش، دیگران را پشت سر می‌گذارند و به مقام اول می‌رسند. آنهایی که با ورزش‌های موتوری آشنا هستند نباید انتظار واقع‌گرایی داشته باشند، و دوستداران فیلم نباید انتظار کارگردانی یا بازیگری در سطح اسکار داشته باشند. بااین‌حال، بخش احساسی داستان “قلب را تسخیر می‌کند”، روابط انسانی حس همدردی ایجاد می‌کند، و همه اینها در پس‌زمینه‌ای از مسابقات متنوع قرار دارد. اگر همه چیز را دیده باشید، “Driven” نیز بد نیست.
گفتنی است، این فیلم سرگذشتی پرتلاطم دارد. سیلوستر استالونه در سال 1997 تحت تأثیر مسابقه جایزه بزرگ ایتالیا در فرمول 1، فیلمنامه‌ای نوشت، اما نتوانست پروژه را به انجام برساند. رنی هارلین نیز که برنامه ساخت فیلمی درباره سنا را داشت، موفق نشد پروژه را به پایان برساند. هارلین و استالونه که قبلاً در فیلم «صخره‌نورد» همکاری داشته‌اند، تصمیم گرفتند ایده‌های خود را در فیلم “راننده” ترکیب کنند، که در نهایت اثری بحث‌برانگیز شد.
Days of Thunder (1990)
«روزهای تندر» با بازی تام کروز، یک اثر ماندگار و حیاتی است. همان‌طور که گفته می‌شود، “نه یک کلیشه، بلکه یک کلاسیک”. این فیلم امیدبخش و پر احساس است و به‌طور آشکار “هالیوودی” است؛ با تلاش، سخت‌کوشی و پشتیبانی از استعداد، می‌توان به هر رؤیایی دست یافت. “روزهای تندر” بر اساس مسابقات ناسکار 1990 ساخته شده و در جزئیات واقع‌گرایانه به نظر می‌رسد. هرچند، ریچارد پتی، قهرمان مطلق ناسکار، از نادیده گرفتن قوانین فنی و مقررات ناراضی بود.
این فیلم داستان جالبی در پشت تولید دارد، با مشارکت خلبانان حرفه‌ای بابی همیلتون و تامی الیس در فیلم‌برداری. دیدن Days of Thunder حتی به‌خاطر کارگردانی برجسته تونی اسکات (آخرین پیشاهنگ، دشمن ملت، دژاوو)، اولین همکاری کروز و نیکول کیدمن، و موسیقی متن خوبش توصیه می‌شود. شخصاً این فیلم را پیشنهاد می‌کنم.
The Cannonball Run (1981)
یک داستان خاص، همراه با چاشنی دیوانگی، درباره یک مسابقه غیرقانونی با تعقیب‌وگریز، زنان نیمه‌برهنه و شوخی‌های خام: از یک طرف کشور تا طرف دیگر مسابقه دهید و مراقب باشید که توسط پلیس دستگیر نشوید. خودروهای پرنده، آتش‌سوزان و منفجرشونده! فیلم «دوی توپک» مناسب برای منتقدین فیلم نیست و بیشتر برای علاقه‌مندان است. با توجه به اینکه فیلم از نظر داستان بسیار ساده است، به عنوان یک کمدی ایده‌آل “برای آخر هفته” با شوخی‌های جنسیتی و نژادپرستانه هر 5 دقیقه یک‌بار در نظر گرفته می‌شود. چنین سناریوهایی امروزه به‌هیچ‌وجه قابل‌قبول نیستند.
یک فیلم دیگر با همین نام («Cannonball!») با بازی دیوید کارادین در سال 1976 ساخته شده است که سبک اکشن دارد. این فیلم نیز درباره همان مسابقه بی‌قانون با جایزه‌ای در مقصد و رقبای بی‌وجدان است. برای تنوع، دیدنش بد نیست.
Speedway (1968)
الویس پریسلی و نانسی سیناترا در کنار هم: بهترین راننده ناسکار به همراه مأموری از اداره مالیات که در حال انجام وظیفه است. یک موزیکال ورزشی که از جمله کارهای بد پریسلی نیست. راننده‌ای خوب که به‌خاطر کلاه‌برداری بهترین دوستش، تحت نظارت مالیاتی قرار گرفته است، و تنها راه نجات او از این وضعیت مالی، پیروزی در مسابقه است. فیلم‌برداری در پیست شارلوت موتور اسپیدوی، کارولینای شمالی، با مشارکت حرفه‌ای‌هایی مانند کیل یاربور، تاینی لوند، بادی بیکر، دیک هاچسون، جی سی اسپنسر، روی مین و ریچارد پتی انجام شد. این موزیکال یادآور زمانه خود است: رنگارنگ، ساده و سبک.
American Graffiti (1973)
این فیلم از جورج لوکاس را تا قبل از جمع‌آوری این لیست نمی‌شناختم. و باوجود اینکه موضوع اصلی فیلم مستقیماً درباره مسابقات نیست، اما زیبایی فوق‌العاده‌ای از “فرهنگ خودرو” در آن ارائه شده است، همراه با موسیقی متن‌هایی که نمی‌توانستم مقاومت کنم و «گرافیتی آمریکایی» را به لیست اضافه کردم. این فیلم دوران طلایی و به‌اصطلاح “عصر بی‌گناهی” را قبل از قتل جان اف. کندی به تصویر می‌کشد. ظرف یک دهه، کل یک عصر تغییر کرد، و این موضوع به‌خوبی در این فیلم نشان داده شده است. از دیدن این فیلم لذت بردم و اثری عمیق بر جای گذاشت…
Le Mans (1971)
فیلم افسانه‌ای استیو مک‌کوئین. در واقع، این اثر هنری از نظر دقت و واقع‌گرایی با بسیاری از مستندها برابری می‌کند. «لومان» البته درباره مسابقات اتومبیل‌رانی است، اما با یک پیش‌زمینه‌ی رمانتیک که به‌خوبی در اینجا جای گرفته و مانعی برای ورزش حرفه‌ای ایجاد نمی‌کند. توضیح زیادی نمی‌دهم، زیرا همه چیز قبلاً گفته شده است – دیدن این فیلم الزامی است. این بهترین فیلم مسابقات اتومبیل‌رانی تمام دوران است که حتی یک ذره هم قدیمی نشده است.
«Rush» (2013)
یکی از بهترین و زیباترین فیلم‌های مدرن داستانی بر اساس فرمول یک. فصل 1976 فرمول یک از منظر رقابت بین رانندگان نیکی لائودا و جیمز هانت به تصویر کشیده شده است و این فیلم به‌سبک «هالیوودی»، آن هم به معنی خوب کلمه، ساخته شده است. اگر هنوز این فیلم را ندیده‌اید، همین حالا تماشا کنید!
«The Last American Hero» (1973)
این فیلم بر اساس داستان زندگی جونیور جکسون، راننده مشهور اتومبیل‌های سری، ساخته شده است. یک فیلم خوب و نادیده گرفته شده، حتی با بودجه محدود. می‌توان گفت که این اثر ارزش تاریخی نیز دارد. جف بریجز جوان به‌خوبی از عهده این نقش برآمده است.
«Red Line 7000» (1965)
فیلمی عجیب و غریب. اگر افراد حاضر را نادیده بگیرید، شخصیت‌های اصلی باقی‌مانده پیست‌های کلاسیک مسابقه، اتومبیل‌ها، موتورسیکلت‌ها و دیگر عناصر جذاب برای عاشقان خودرو هستند. این اثر به نوعی یک فیلم «مد روز» برای دهه 60 است که برای یک کارگردان واقعاً برجسته مانند هاوارد هاکس (چهره‌ای با زخم) غیرمعمول به نظر می‌رسد. ولی دستم نیامد که آن را از لیست حذف کنم.
چند فیلم مسابقه‌ای دیگر:
- «Winning» (1969)
- «Ford v. Ferrari» (2019)
- «Grand Prix» (1966)
- «Eat My Dust!» (1976)
- «Death Race 2000» (1975)
- «Born to Race» (2011, 2014)
می‌رویم سراغ مستندها.
«Senna» (2010)
داستان آیرتون سنا، نابغه برزیلی فرمول یک. مستندی غیرمعمول که بدون تفسیرها و مصاحبه‌های بعدی ساخته شده است – این فیلم بر اساس آرشیوهای زندگی او تهیه شده است و به زندگی واقعی این افسانه پرداخت شده. بسیاری از زوایای پنهان فرمول یک و مسائل شخصی در اینجا نمایش داده می‌شوند. اگرچه پایان آن ناگزیر است، اما فیلم بسیار الهام‌بخش و خوش‌بینانه است – پسری برزیلی قهرمان مردم شد و بر مشکلات اجتماعی و سیاسی غلبه کرد. سنا الگویی برای هم‌میهنان خود بود و به آنها امید داد. حتی کسانی که برای اولین بار نام او را می‌شنوند نیز می‌توانند این فیلم را تماشا کنند. آیرتون سنا فراتر از یک راننده با استعداد است.
«Dust to Glory» (2005)
مسابقه «Baja 1000»، طولانی‌ترین و معتبرترین مسابقه آفرود در جهان، که نه فقط در سینما بلکه در بازی‌های ویدئویی نیز بازتاب داشته است. مستند «Dust to Glory» داستان مسابقه افسانه‌ای سال 2003 را روایت می‌کند و ترکیبی از NASCAR و فیلم «مکس دیوانه: جاده خشم» را به یاد می‌آورد. خودروهایی که ظرف 24 ساعت چند میلیون دلار هزینه‌شان تمام می‌شود، شبیه هیولاهای آخرالزمانی می‌شوند. خیلی از تصاویر از داخل خودروها (بیش از 50) و هلیکوپترها گرفته شده است و رانندگان و موتورسواران افسانه‌ای در آن حضور دارند. همین و بس. یک مستند ساده و متوسط برای طرفداران.
تقریباً تمام مستندهای مرتبط با مسابقات، رانندگان، NASCAR، فرمول یک، به‌علاوه چندین سریال مستند:
- «Ferrari: Race to Immortality» (2017)
- «The 24 Hour War» (2016)
- «TT3D: Closer to the Edge» (2011)
- «McLaren» (2017)
- «Williams» (2017)
- «Hunt vs Lauda: F1’s Greatest Racing Rivals» (2013)
- «Weekend of a Champion» (2013)
- «Weekend of a Champion» (1972)
- «1» (2013)
- «Jim Clark: The Quiet Champion» (2009)
- «Ferrari 312B: Where the Revolution Begins» (2017)
- «33 Days» (2014)
- «Crash and Burn» (2016)
- «Grand Prix: The Killer Years» (2011)
- «One by One» (1974)
- «Brabham» (2020)
- سریال «Formula 1: Drive to Survive»
- سریال «F1 Legends»
- سریال «Grand Prix Driver»