Bij wintersport moet je nadenken over isolatieproblemen. Iedereen lost dit op zijn eigen manier op. Sommigen wachten tot de lente om weer actief te worden, anderen besluiten de volgende keer meer lagen kleding aan te trekken… En sommigen denken na over WELKE kleding ze moeten dragen.
De thermische isolatie van kleding hangt van verschillende factoren af. De eerste is de hoeveelheid lucht in de ruimte onder de kleding. Dit betreft zowel de luchtlagen tussen de kledingstukken, als de luchtlagen binnenin het weefsel zelf, tussen de vezels, en de luchtbellen in de vezels en draden. Het is juist de lucht, met zijn lage warmtegeleidingsvermogen, die ervoor zorgt dat we onze lichaamswarmte behouden, vooral als deze lucht in de ruimte onder de kleding circuleert zonder naar buiten te ontsnappen en koude lucht van buiten niet naar binnen komt. Om de thermische isolatie te verbeteren, moet je dus zoveel mogelijk lagen stilstaande lucht creëren – meerdere dikke kledinglagen dragen, gemaakt van vezels die lucht bevatten (zoals katoen, wol en sommige soorten synthetische materialen).
Welke eigenschappen een winterslaapzak moet hebben, lees je in het artikel over hoe je de juiste slaapzak kiest voor je trektochten.
Wist je dat computerspellen kunnen helpen om hoogtevrees te overwinnen? Lees hier meer over in ons artikel.
De tweede factor is de hoeveelheid vocht. De huid ademt altijd en scheidt vocht uit, maar bij verhoogde inspanning, bijvoorbeeld tijdens intensieve beweging, wordt zweet sneller geproduceerd. Dit is een volkomen normale reactie, maar in de koude maanden kan het verdampen van vocht van de huid zowel verkoudheid als ernstige onderkoeling veroorzaken. Met andere woorden, het is noodzakelijk om, indien mogelijk, de huid droog te houden, zelfs als je het zweten niet kunt verminderen (wat niet altijd haalbaar is, vooral niet tijdens intensieve beweging in meerdere lagen kleding).
Van alle materialen die de mens historisch gezien ter beschikking heeft, heeft alleen natuurlijke wol dit vermogen. Wol kan tot 30% van zijn droge gewicht aan water opnemen, terwijl het droog aanvoelt en blijft verwarmen.
Maar helaas, zodra die limiet van 30% wordt overschreden, wordt onderkleding van wol vochtig en kun je warmte vergeten. Een tijdje zal het nog warmte bieden dankzij het “warme” water, maar daarna begint het vocht te verdampen, door te dringen in de bovenste lagen van de kleding, en uiteindelijk krijg je het heel koud. Nat ondergoed verwarmt alleen duikers, en dan alleen als het een wetsuit is. Ondergoed van pure wol lost het isolatieprobleem goed op, maar slechts voor een paar uur.
De noordelijke volkeren hebben een ideale oplossing voor dit dilemma gevonden met het uitvinden van een rendierenvacht jumpsuit, met de vacht naar binnen. Rendierenvacht bestaat uit dikke, elastische haren met een dikke luchtkamer binnenin. Het is niet kriebelig, maar wel broos. Als een haar in contact komt met de huid, absorbeert het vocht, huidolie, enz., wordt het minder stevig en breekt het af, waardoor het naar beneden valt. Hierdoor blijft de vacht die de huid raakt volledig schoon, droog en isolerend. De huid wordt voortdurend gemasseerd en schoongemaakt van zweet, waardoor deze steeds droog en schoon blijft (vandaar dat noordelijke volkeren zich niet zo vaak hoeven te wassen als Europeanen, wiens kleding niet zulke hygiënische eigenschappen heeft).
Toch is een vachtjumpsuit, hoe geniaal ook, niet voor iedereen toegankelijk om verschillende redenen. Om het isolatieprobleem op te lossen voor gewone liefhebbers van extreme sporten en winterwandelingen, zijn kledingontwikkelaars een andere weg ingeslagen om schadelijke effecten te minimaliseren.
Omdat het verwijderen of absorberen van vocht in het materiaal niet praktisch bleek, besloten ze om in één product de eigenschappen van verschillende materialen te combineren. Synthetische stoffen kunnen in principe geen water opnemen; ze zijn hydrofoob. Een synthetische laag die de huid raakt, kan snel nat worden, maar ook snel drogen als er iets is dat het vocht eruit trekt.
Daarom zijn er voor sporten waarbij het belangrijk is om lang warmte vast te houden, meerlaagse producten ontwikkeld. Direct op de huid ligt een laag synthetisch materiaal, gevolgd door een laag wol. De wol haalt vocht uit de synthetische laag en houdt het vast, terwijl de synthetische laag en de huid droog blijven. De wol is relatief droog en er is geen luchtstroom die tot warmteverlies kan leiden. Soms wordt er ook een derde laag toegevoegd. Het is dan ook niet verrassend dat dit lichte, nauwsluitende kledingstuk gemakkelijk meerdere lagen gewone kleding kan vervangen.
Kamperen is een plek die geschikt is gemaakt voor een tentenkamp. En wat is kamperen op wielen ? Lees daarover in ons artikel.
Wilt u leren parkouren? Bekijk ons materiaal over parkour voor beginners.
Hier wordt uitgelegd wat een azimut is en hoe je een kompas gebruikt.
Thermo-ondergoed voor sport
Thermo-ondergoed verwarmt niet zelf, het helpt ons alleen onze eigen lichaamswarmte te behouden, die vrijkomt tijdens beweging. Maar je kunt met verschillende intensiteit bewegen. Daarom zijn er verschillende soorten thermo-ondergoed voor verschillende sporten ontwikkeld.
Thermo-ondergoed voor hardlopen is volledig synthetisch en vochtregulerend. Tijdens het hardlopen kan een persoon niet bevriezen. Een getrainde sporter kan urenlang rennen (vooral als hij onderweg wat calorierijke snacks neemt), maar er wordt wel intensief gezweet. Het is daarom erg belangrijk om vocht snel en volledig mogelijk van het huidoppervlak af te voeren. Anders wordt de sporter na het stoppen snel onderkoeld.
Voor sporten met een lage activiteit is een laag die warmteverlies vermindert belangrijk, bijvoorbeeld wol. Dergelijk ondergoed bevat weinig synthetisch materiaal; het is een dunne laag die direct op de huid aansluit, vaak met een lusstructuur. Thermo-ondergoed kan bestaan uit synthetische vezels, katoen en merinowol. Behalve voor sporters is wollen thermo-ondergoed ook ideaal voor jagen en vissen.
Hoe meer synthetische materialen in de samenstelling, hoe sneller je zult bevriezen als je stil staat in de kou, maar hoe warmer je blijft als je in beweging bent.
Belangrijk om te onthouden is dat katoen vocht en zweet absorbeert maar zeer snel nat wordt. Zulke modellen zijn niet geschikt voor langdurig dragen, hoewel ze wel comfortabel aanvoelen.
Als je allergisch bent voor wol, kun je thermo-ondergoed met chitofiber kopen. Dit heeft drie lagen: chitofiber, polyester en modal (gebaseerd op cellulose, vergelijkbaar met viscosevezel). Dit type ondergoed is geschikt voor dagelijks gebruik en voor minder actieve sporten.
Welk thermo-ondergoed kun je het beste kiezen?
De belangrijkste merken voor de productie van thermo-ondergoed zijn Kratex (VS), Janus (Noorwegen), Guahoo (Finland), NORVEG (Duitsland), Joha (Denemarken), ODLO (Zwitserland), Ketch (Zweden). Deze merken bieden een breed assortiment, maar het is moeilijk om een item puur via een catalogus te kiezen. Probeer het kledingstuk te passen en kijk of het prettig aanvoelt en goed zit. Het komt vaak voor dat de modellen van één merk perfect zijn, terwijl soortgelijke modellen van een ander merk minder comfortabel zijn.
Let bij het kopen goed op de naden (er mogen geen uitstekende draadjes, bultjes of gaten zijn – dat kan later voor ongemak zorgen) en op het oppervlak dat direct met de huid in aanraking komt. Je wilt geen risico lopen. Het is erg vervelend om jeuk tijdens het langlaufen in de kou te moeten verdragen.
Thermo-ondergoed voor vrouwen en mannen
Mannen- en vrouwenondergoed verschillen puur anatomisch: maat, borstomvang, breedte van de heupen. Mannenmodellen hebben meer geïsoleerde opties, terwijl vrouwenmodellen ook elegante en niet-sportieve varianten kunnen hebben, bijvoorbeeld korte broekjes voor onder rokken of dunne truien met een halslijn voor onder een blouse. Problemen ontstaan wanneer het lichaam niet in de standaardmaten valt (bijvoorbeeld een shirt vinden voor een bodybuilder of een goede pasvorm creëren voor een vrouw met een volle buste en smalle taille). Toch kan meestal een passende set worden samengesteld, zelfs als het een losse combinatie is (boven- en onderstukken kunnen soms apart worden gekocht).
Een deltavlieger met motor is een type luchtvaartuig. Veel handige doe-het-zelvers slagen erin om zelf een motor-deltavlieger te bouwen . Lees er meer over in het artikel via de link.
Lees de top 5 beste films over luchtvaart in ons artikel .
Thermo-ondergoed voor pasgeborenen en kinderen vanaf twee jaar
Kinderen van geboorte tot anderhalf jaar hebben warmtebehoudend thermo-ondergoed nodig dat voor minstens 50% uit natuurlijke vezels bestaat, bij voorkeur 100% wol of een combinatie van zijde en wol of katoen. Ook voor baby’s bestaan er tweelaagse modellen: de onderste laag is katoen, de bovenste laag is wol. Een bovenste overall is voldoende om ervoor te zorgen dat een baby in een kinderwagen niet bevriest, zelfs niet tijdens lange wandelingen.
Vanaf de leeftijd van twee jaar, met toenemende activiteit, wordt voor kinderen vochtregulerend ondergoed met synthetische materialen (polypropyleen, polyester, elastaan, etc. in combinatie met katoen en een middelste laag van wol) aanbevolen.
Bij hoge activiteit is ook volledig synthetisch ondergoed geschikt, met daaroverheen wollen kleding.
Hoe thermo-ondergoed te wassen
Thermo-ondergoed moet zich gedragen als een tweede huid (het imiteert deze immers). Er wordt aangenomen dat thermo-ondergoed elk seizoen of twee vervangen moet worden, afhankelijk van het gebruik, maar de praktijk leert dat kleding van goede fabrikanten meerdere seizoenen achter elkaar kan meegaan. Het is belangrijk hoe je het onderhoudt. Geef het niet mee aan de stomerij – voor wol en synthetische stoffen moeten verschillende middelen worden gebruikt, en het is vanzelfsprekend dat voor duur ondergoed slechts één soort middel wordt toegepast. In zo’n geval wordt de synthetische stof bijvoorbeeld gereinigd, maar de wol gaat kapot. Ook bij het wassen zijn er enkele speciale regels. Was het niet vaker dan één keer per week, en laat het na gebruik goed luchten en drogen – wol moet het opgenomen vocht afstaan.
Wol verdraagt een basische omgeving over het algemeen slecht, en de meeste synthetische wasmiddelen hebben een sterk basische reactie met bovendien “ingebouwde” bleekmiddelen, die de fijne wolvezels van het thermo-ondergoed snel vernietigen.
Thermo-ondergoed mag alleen met de hand gewassen worden, bij voorkeur met vloeibare zeep of shampoo (want qua chemische samenstelling lijken de wol van dieren en ons haar bijna identiek). Spoel het altijd goed uit. Het is aan te raden een kledingstuk 3-4 keer te spoelen in gewoon warm water, daarna één keer in water aangezuurd met azijn, en vervolgens weer in schoon, koel water.
Zelfs sporen van zeep (om nog maar te zwijgen over synthetische wasmiddelen) op de huid tijdens het dragen kunnen irritatie veroorzaken. Het thermo-ondergoed mag niet worden uitgewrongen of verdraaid. Hooguit zachtjes uitpersen en op een dikke handdoek laten uitlekken. Hang het daarna halfdroog op om verder te drogen in een luchtige omgeving. Anders kan de stof vervormd raken. Of je een automatische wasmachine gebruikt, is voor iedereen een eigen risico. Gewoonlijk wordt een “delicaat” programma zonder centrifugeren geadviseerd, met toevoeging van antistatische middelen. Maar negeer vooral de verzorgingsinstructies op het waslabel van het kledingstuk niet.
