Catamaraning – een fascinerend woord. Officieel bestaat het niet, maar het wordt overal gebruikt. Vraag een willekeurige watersporter naar “catamaraning” en hij of zij zal er een heleboel over vertellen. Op internet en thematische forums komt de term regelmatig voor, maar in gespecialiseerde literatuur zul je hem niet vinden (zelfs niet in Wikipedia).
De logica is eenvoudig – “catamaraning” zou gebruikt moeten worden om tochten op catamarans te beschrijven. Echter, de korte en veelomvattende term rafting (tochten op opblaasbare vlotten) heeft deze plek ingenomen en zorgt voor begripsverwarring.
Een tocht door wild water wordt vaak rafting genoemd. Echter, rafting verwijst uitsluitend naar tochten met vlotten. Voor kajaks, kano’s, opblaasboten en andere vaartuigen geldt “wildwatertocht” als overkoepelende benaming.
Catamaran en raft: wat is het verschil in termen?
De reden voor de terminologische verschillen ligt in het feit dat het woord “rafting” werd overgenomen van Amerikaanse watersporters. In de VS bestaat het concept van een “watertocht” niet zoals wij dat kennen: sporters komen aan met hun uitrusting en varen een uitdagend traject, gericht op het verbeteren van hun vaardigheden.
Vaartuig voor toeristische tochten tot niveau 5
Er is ook een commerciële variant – een soort waterattractie waarbij mensen tegen betaling met een ervaren instructeur een eenvoudige maar wilde riviersectie kunnen doorkruisen. Catamarans zijn daar minder gebruikelijk, waardoor een overkoepelende term zoals “rafting” voldoende is voor de Amerikaanse context.
Cat voor watertoerisme
In ons land verdringt het commerciële gebruik van rafts geleidelijk de catamaran, aangezien het samenstellen en te water brengen van een catamaran ongeveer drie uur duurt voor een groep. Om dit verschil meer inzichtelijk te maken, vergelijken we beide soorten vaartuigen, zodat begrippen niet door elkaar gehaald worden.
Vergelijkende tabel van opblaasbare vaartuigen
| Catamaran | Raft | |
|---|---|---|
| Constructie | Demontabel. Stijf dankzij longitudinale elementen. Opblaasbare gondels verbonden door een frame | Halfstijve opblaasbare boot met dwarsliggende opblaasbare verstevigingen, bodem los bevestigd |
| Zinkbaarheid | Wordt niet gevuld met water | Natuurlijke afwatering |
| Categorie moeilijkheidsgraad van rivieren | Alle categorieën | Tot niveau 5, eenvoudige routes |
| Type toerisme | Sportieve tochten, recreatief, meerdaagse toeristische tochten | Eendagsreizen, groepsactiviteiten en plezier |
| Veiligheid | Moeilijk om te kantelen, eenvoudig te beklimmen als hij omgeslagen is | Bij kantelen onmogelijk om op het water weer recht te draaien |
| Manier van zitten | Astride op de gondel, gehurkt. Alleen een even aantal mensen mogelijk | Zijdelings op het tube, benen in de boot |
| Type rivieren | Geschikt voor ondiep water | Diepe plaatsing, niet geschikt voor ondiep water |
| Vaarprestaties | Perfecte vorm voor glijden over water | Hoge frontale weerstand |
| Gewicht, in kg | vanaf 25 | vanaf 15 |
De catamaran verscheen in Rusland veel eerder en is om verschillende redenen veel populairder geworden. Waarom de vaarsport op een inheems vaartuig geen aparte naam kreeg, blijft een raadsel. Hoogstwaarschijnlijk was er simpelweg geen behoefte aan een aparte term, omdat de activiteit gewoon een “watertocht op een catamaran” genoemd kon worden. Dit is bijvoorbeeld de term die in routeschema’s wordt gebruikt.
Waarom is het belangrijk om termen te onderscheiden?
In ons land bestaat watertoerisme in de klassieke vorm zoals erfgenaamd door de Sovjet-school van watersport: het afleggen van routes met alle bijbehorende uitdagingen zoals complexe aanvoerroutes, oversteken over land, en obstakels zoals omgevallen bomen.
Het sportieve aspect is slechts een onderdeel van deze grotere onderneming. Niet voor niets noemen watersporters zichzelf toeristen in plaats van sporters. Dit fenomeen is veel breder dan de bestaande definitie van rafting, zelfs zonder rekening te houden met het type vaartuig dat wordt gebruikt.
De eerste Sovjet-catamaran. Constructie door I. Sizov
Het is belangrijk om ook een subtiel aspect zoals nationale trots niet over het hoofd te zien. De sportkatamaran werd ontwikkeld in de Sovjet-Unie, en juist met dit vaartuig slaagden onze waterliefhebbers erin de moeilijkste routes van het land te bevaren. Hoe deze werd gemaakt, wordt uitgebreid beschreven in het artikel Geschiedenis van de opkomst van het catamaranvaren . Iedereen die betrokken is bij watertoerisme is zich hiervan bewust, waardoor niet elke catamaranliefhebber bereid zal zijn zijn favoriete tijdverdrijf “raften” te noemen, een term afgeleid van een buitenlandse boot.
De term “Catamaranvaren” is noodzakelijk
Er kan lang worden gediscussieerd over de noodzaak om begrippen te onderscheiden, maar om af te sluiten moeten we ons richten op onbetwistbare feiten:
- In ons land is watertoerisme de belangrijkste extreme activiteit die verband houdt met het gebruik van vaartuigen. Sportieve en commerciële tochten op vlotten bestaan ook, maar zijn een minder grootschalig verschijnsel;
- Voor het bevaren van wilde rivieren blijft de catamaran het belangrijkste vaartuig. Hij is handig bij transport, vertrouwd en geschikt om ingewikkelde obstakels te overwinnen.
Op basis van deze punten kan en moet de term “catamaranvaren” bestaan. Het zal verwarring voorkomen en de essentie van het fenomeen nauwkeuriger overbrengen.
