Katamaraning – fascynujące słowo. Oficjalnie nie istnieje, ale jest używane powszechnie. Zapytaj dowolnego wodniaka o katamaraning, a na pewno znajdzie coś do opowiedzenia. W internecie na tematycznych forach termin ten pojawia się regularnie, jednak nie znajdziesz go w fachowej literaturze (nie ma go nawet w Wikipedii).
Logika jest prosta – katamaraningiem należy nazywać spływ na katamaranach. Jednak zwięzły i wieloznaczny termin rafting (pływanie pontonami) zajął jego miejsce i zastąpił to pojęcie.
Spływ po białej wodzie nazywany jest zwykle raftingiem. Jednak rafting to pływanie wyłącznie na pontonach. Dla kajaków, kanu, łódek i innych środków transportu wodnego wspólnym określeniem jest “spływ”.
Katamaran i ponton. Dlaczego różnią się te pojęcia?
Przyczyny różnic w podejściu terminologicznym tkwią w tym, że słowo „Rafting” zostało zapożyczone od amerykańskich wodniaków. Tymczasem w USA nie istnieje pojęcie „wodnej wycieczki”: sportowcy z całym ekwipunkiem przyjeżdżają nad rzekę i trenują na trudnym odcinku, szlifując swoje umiejętności.
Statek do turystycznych spływów do 5. poziomu trudności
Istnieje także opcja komercyjna – swego rodzaju wodna atrakcja, gdzie za opłatą uczestnicy mogą przepłynąć z doświadczonym instruktorem łatwy, ale rwący odcinek rzeki. Katamarany są tam mniej popularne, dlatego dla realiów amerykańskiego życia jedno pojęcie w pełni wystarcza.
Kat do turystyki wodnej
U nas natomiast komercyjne spływy pontonowe stopniowo wypierają katamarany, ponieważ ich montaż i wodowanie zajmuje grupie około trzech godzin. Aby to lepiej zobrazować, porównajmy oba typy jednostek pływających, by nie mieszać pojęć.
Porównawcza tabela jednostek dmuchanych
| Katamaran | Ponton | |
|---|---|---|
| Konstrukcja | Rozkładana, sztywna dzięki wzdłużnym elementom. Dmuchane gondole zespolone ramą | Połowicznie sztywna, dmuchany ponton z poprzecznymi wzmocnieniami, odpinane dno |
| Wodoszczelność | Nie zalewa się wodą | Naturalny odpływ wody |
| Kategoria trudności rzek | Wszystkie kategorie | Do 5. kategorii, łatwe odcinki |
| Rodzaje turystyki | Trasy sportowe, rekreacyjne, wielodniowe spływy turystyczne | Jednodniowe wycieczki, wspólna rekreacja i rozrywka |
| Bezpieczeństwo | Trudno go przewrócić, łatwo wrócić na przewrócony | Po wywróceniu niemożliwe jest odwrócenie go na wodzie do normalnej pozycji |
| Siedzenie pasażerów | Na gondoli, w kucki. Tylko parzysta liczba osób | Siedzenie bokiem na ramie, nogi w pontonie |
| Rodzaje rzek | Odpowiedni do płytkich wód | Głębokie zanurzenie, nieodpowiedni do płytkich wód |
| Hydrodynamika | Idealny kształt do ślizgu po wodzie | Duży opór czołowy |
| Waga, kg | od 25 | od 15 |
Katamaran w Rosji pojawił się znacznie wcześniej i z wielu powodów jest bardziej popularny. Jak to się stało, że spływ na rodzimym statku nie otrzymał odrębnej nazwy, pozostaje zagadką. Najprawdopodobniej nikt nie potrzebował takiego terminu, ponieważ wydarzenie można było po prostu nazwać wodną wycieczką katamaranem. W każdym razie w książeczkach tras turystycznych stosuje się właśnie takie sformułowanie.
Dlaczego ważne jest rozróżnianie pojęć?
U nas istnieje turystyka wodna w klasycznym wydaniu, odziedziczona po radzieckiej szkole wodnej, czyli przemierzanie tras ze wszystkimi charakterystycznymi elementami: trudnym transportem sprzętu, obnosami, zwałkami, przenoskami.
Część sportowa jest tylko elementem tego większego celu, nic dziwnego, że sami wodniacy nazywają się turystami, a nie sportowcami. Istota tego zjawiska jest znacznie szersza niż istniejące określenie rafting, nawet nie biorąc pod uwagę rodzaju używanej jednostki pływającej.
Pierwszy radziecki katamaran. Konstrukcja według I. Sizowa
Nie można lekceważyć tak delikatnego aspektu, jakim jest duma narodowa. Sportowy katamaran został stworzony w Związku Radzieckim i to właśnie na nim nasi miłośnicy wód pokonali najtrudniejsze trasy kraju. Jak powstawał, szczegółowo opisano w artykule
Historia powstania katamaraningu
. Każdy, kto ma związek z turystyką wodną, doskonale zdaje sobie z tego sprawę, więc nie każdy zwolennik katamaranów zgodzi się nazwać swój ulubiony sposób spędzania wolnego czasu raftingiem na cześć zagranicznej łódki.
Termin “Katamaraning” jest konieczny
Można długo dyskutować o konieczności rozgraniczenia pojęć, ale podsumowując, należy przytoczyć fakty, które nie budzą wątpliwości:
- W naszym kraju głównym kierunkiem sportów ekstremalnych związanych z użyciem pojazdów wodnych jest turystyka wodna. Spływy sportowe i komercyjne na tratwach również istnieją, ale są zjawiskiem mniej powszechnym;
- Głównym środkiem transportu na rwących rzekach wciąż pozostaje katamaran. Jest wygodny w transporcie, dobrze znany i pozwala pokonywać trudne przeszkody.
Opierając się wyłącznie na tych przesłankach, termin “katamaraning” może i powinien istnieć. Pozwoli to uniknąć nieścisłości i dokładniej oddać istotę tego zjawiska.
