बाइनाकुलरको समीक्षा, यसको विशेषताहरू र प्रयोगका क्षेत्रहरू
बाल्यकालमा, बाइनाकुलर जस्तो उपकरण प्रायः समुद्र, रोमांच, साहसी कप्तानहरूको बहादुरीको साथ जोडिएको हुन्छ - संक्षेपमा, यो रोमांस र यात्राको आभा बोकेको हुन्छ। तर वयस्क जीवनमा यस उपकरणको उद्देश्य निकै फराकिलो हुन्छ, र यस कारण बाइनाकुलर धेरै विभिन्न प्रकारका हुन्छन्।
बाइनाकुलर भनेको – दुई आँखा प्रयोग गर्दै टाढा रहेका वस्तुहरूलाई हेर्न मद्दत पुर्याउने उपकरण हो। यसले दुई दृश्य पाइपहरूको माध्यमबाट यो काम गर्छ। त्यसैले, परम्परागत पट्टिका झैं एउटै आँखाले हेर्ने उपकरणको विपरीत, बाइनाकुलरले स्टेरियो इमेज प्राप्त गर्न अनुमति दिन्छ।
आधुनिक बाइनाकुलरहरूका मापदण्ड र विशेषताहरू
जस्तो कि पहिले भनिएको थियो, बाइनाकुलरलाई साधारण भाषामा दुईवटा नलीहरू भनेर वर्णन गर्न सकिन्छ, जसले इमेजलाई ठूलो बनाउँछ। तर यदि तपाईं गम्भीरताका साथ बाइनाकुलर छनोट गर्न चाहनुहुन्छ, तब यस अप्टिकल उपकरणको केही महत्त्वपूर्ण विशेषताहरूमा ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ। यी विशेषताहरूमा विस्तृत रूपमा चर्चा गरौं।
प्रिज्महरू
यो विशेषता इमेज बनाउने क्रममा प्रयोग हुन्छ। बाइनाकुलरहरूमा प्रिज्माटिक प्रणाली दुई प्रकारका हुन्छन्: पारम्परिक प्रणाली जसलाई पोर्रो प्रिज्म भनिन्छ र रूफ प्रणाली।
बाइनाकुलर प्रिज्मको निर्माण
पोर्रो प्रिज्म सजिलै चिन्न सकिन्छ – यसको प्रयोग भएको बाइनाकुलरहरू दुई शंकु आकारको नलीहरू जस्तै देखिन्छ, जसले समानान्तर अक्षलाई सार्दछ। यस प्रकारको बाइनाकुलरमा क्यामेराको लेन्सहरू बीचको दूरी, अघिल्लो आवरण देखि धेरै चौडा हुन्छ। यस प्रणालीले तुलनात्मक रूपमा उत्कृष्ट छवि विपरीत प्रदान गर्छ।
रूफ-प्रिज्म प्रणालीमा, बाइनाकुलरको लेन्स र अप्टिकल पाइप एउटै रेखामा हुन्छन्। यो विशेषता यन्त्रलाई थप कम्प्याक्ट बनाउँछ, तर यसमा प्राप्त हुने चित्रको गुणस्तरमा केही ह्रास हुन्छ, वा लागत बढ्छ।
पर्वतारोहीहरूको विषयमा फिल्महरू यदि मौसम खराब छ भने, घरमै बस्नुहोस् र केही पर्वतारोहीहरूको विषयमा फिल्महरू हेर्नुस्। हामीले तपाईँका लागि उत्तम सूची तयार गरेका छौं।
नयाँ खेलकुद मनोरञ्जनको रूपमा लोकप्रिय भइरहेको स्ल्याकलाइनले चाँडै विश्वस्तरमा ध्यान खिच्दै छ। यसको रहस्य यहाँ जान्नुहोस् ।
बाइनाकुलरको आवर्धन (क्लोज-अप)
आवर्धनको क्रियाशीलता बताउँछ कि तपाईले हेरेको वस्तु वास्तविकता भन्दा कति नजिक देखिन्छ। सामान्यतया बाइनाकुलर ८-१० गुणा आवर्धनको साथ आउँछन्। यो गुणामा वस्तु स्थिर देखिन्छ, जसले सजिलै अवलोकन गर्न अनुमति दिन्छ।
यदि आवर्धनको स्तर १० गुणाभन्दा बढी छ भने, हातले बाइनाकुलर समाउने क्रममा चित्रलाई स्थिर राख्न गाह्रो हुन्छ। हल्लिएको अवस्थामा चित्र धमिलो देखिन्छ। यस्ता उपकरणहरू ट्राइपड वा कुनै कडा आधारमा राखेर प्रयोग गर्न सजिलो हुन्छ। तर यस्ता उपकरणहरू प्रायः भारी, ठूला र महँगो हुन्छन्। सामान्य उद्देश्यका लागि ६-८ गुणाको आवर्धन पर्याप्त हुन्छ।
कुनै निश्चित आवर्धन भएको बाइनाकुलर बाहेक, केही मोडेलमा परिवर्तनशील आवर्धन सुविधा पनि हुन्छ। यसको सिद्धान्त क्यामेरा र भिडियो क्यामेरामा हुने डिजिटल वा मेकानिकल ज़ूम जस्तै हुन्छ। यो विशेषता प्रायः मोडेलको नाममा zoom शब्दको रूपमा उल्लेख हुन्छ। सामान्यतः यसमा आवर्धनको दायरा यो ढाँचामा दिइन्छ: जस्तै ८-२४, जहाँ पहिलो संख्या न्यूनतम आवर्धन र दोस्रो संख्या अधिकतम आवर्धन हो।
सामान्य आवर्धनको डाइ–मिटर (लेन्स प्वाइन्ट)
यस मापदण्डले बाइनाकुलरको उज्यालो क्षमता जनाउँछ। यो गुण बढि हुने हो भने छवि झन् चम्किलो हुन्छ, किनकि सामान्यतया ठूलो लेन्स प्रकाश धेरै संकलन गर्छ। यो विशेष रूपमा साँझ र रात्री समयमा बाइनाकुलर प्रयोग गर्ने योजना बनाउने व्यक्तिहरूको लागि महत्त्वपूर्ण छ।
बाइनाकुलर मोडेलहरूमा आवर्धनको गुणांक पछि लेन्सको व्यास x
अक्षरबाट छुट्याइएको हुन्छ। उदाहरणका लागि, ८x४० को मोडेलको बाइनाकुलर ८ गुणा स्थिर आवर्धन र ४० मिलिमिटर अगाडिको लेन्स व्यास भएको हुन्छ।
निकास प्वाइन्टको व्यास
शिकार बाइनाकुलर
बाइनाकुलर छनोट गर्दा अर्को महत्त्वपूर्ण मापदण्ड हो। यो आफैँमा त्यो प्रकाशको बन्डलको व्यास हो, जसले सिधा प्रयोगकर्ताको आँखा भित्र छिर्छ। यसको मान अगाडिको लेन्सको व्यासलाई आवर्धन (काटन) संग अनुपात गरेर गणना गरिन्छ। त्यसैले, फरक आवर्धन अनि समान अगाडिको लेन्स व्यास भएको बाइनाकुलरले प्रकाश क्षमतामा धेरै भिन्न परिणाम दिन सक्छ।
दिउँसो, जब मान्छेको आँखाको पुतली साँघुरो हुन्छ, झण्डै २.५ मिमी व्यास भएको बाइनाकुलर प्रयोग गर्दा उज्यालो र विवरणयुक्त दृश्य प्राप्त गर्न पर्याप्त हुन्छ। साँझको अवलोकनका लागि, जब अँध्यारोका कारण आँखाको पुतली ठूलो हुन्छ, यो मापदण्ड अझ उच्च हुनुपर्छ।
तर, ध्यान राख्नुपर्छ कि स्वस्थ व्यक्तिको आँखाको पुतली अधिकतम ७ मिमी सम्म फुल्न सक्छ। त्यसैले, धेरै ठूलो व्यास भएको बाइनाकुलर यसमा लाभदायक हुँदैन – आँखा तस्बिरको भिन्नता बुझ्न सक्दैन।
बाइनाकुलरको उज्यालो क्षमता अघिल्लो मापदण्डहरूसँग प्रत्यक्ष सम्बन्धित छ। यसका माध्यबाट प्राप्त तस्बिरको उज्यालोपना यसको आकारपमा निर्भर गर्दछ, किनभने अप्टिकको माध्यमबाट जानुहुँदा, तस्बिर आफ्नो उज्यालोपना गुमाउँछ। यसलाई प्राप्त गर्न, उज्यालो क्षमताको मान इनपुट पुतलीको व्यासको वर्गको रूपमा गणना गरिन्छ।
प्याराशुट जम्प भिडियो प्याराशुट खेलमा रुचि भएका व्यक्तिहरूलाई प्याराशुट जम्पको भिडियो अवलोकन गर्न रमाइलो लाग्नेछ।
बन्जी जम्पिंग, रोप जम्पिंग, बेस जम्पिंग… चरम रोमाञ्चकताको अन्य प्रकारहरूको बारेमा यहाँ पढ्नुहोस् ।
चट्टान चढाइको प्रकारहरूको बारेमा जानकारी पाउनका लागि यस लिङ्कमा भेटाउनुहोस् ।
फोकस प्रणाली
यो अर्को मापदण्ड हो, जसले तस्बिरको गुणस्तरलाई निर्देशित गर्दछ। यो प्रणाली अपरिहार्य छ, किनभने मान्छेको आँखा अद्वितीय छ, र उपकरणलाई व्यक्तिगत रुपमा समायोजन गर्न आवश्यक हुन्छ। बाइनाकुलरहरूलाई केन्द्रिय र अलग फोकस प्रणाली हुने गरी वर्गीकृत गरिन्छ। पहिलो अवस्थामा, उपकरणमा दुबै लुच (लिन्स) को लागि एउटा आम घुमाउने बटन हुन्छ, जबकि अलग फोकसमा प्रत्येक लेन्स व्यक्तिगत रुपमा समायोजन गर्नुपर्ने हुन्छ।
अलग फोकस प्रणाली विशेष गरी ती व्यक्तिहरूको लागि उपयोगी हुन्छ, जसले भिन्न अप्टिकल शक्तिका चस्मा लगाउँछन्।
मजबुती र जलरोधक गुण
बाइनाकुलरजस्ता उपकरणहरूमा प्रविधिगत सुविधाहरू जति महत्त्वपूर्ण छन्, निर्माणको गुणस्तर पनि उस्तै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। किनभने यी उपकरणहरू अक्सर चरम परिस्थितिमा उपयोग गरिन्छन् – जस्तै शिकार, माछा मार्ने, पदयात्रा र यात्रा। त्यसैले, बाइनाकुलरले ठक्कर, झट्का र गिरावट सामना गर्न सक्छ भन्ने सुनिश्चित हुनुपर्छ।
Steiner Skipper 7x50 K कम्पास सहितको बाइनाकुलर
यसको सतह विशेष सामग्रीबाट बनेको हुनुपर्छ, ताकि प्रयोगका बेला यो हातबाट नखसुन।
विशेष उल्लेख गर्नुपर्ने कुरा, जलरोधक बाइनाकुलरहरू – यी समुद्री यात्राहरूमा मात्र होइन, बरु वर्षामा, चिस्यानको प्रभावमा, र पानीको सम्पर्कमा अधिक भरपर्दा हुन्छन्। उत्कृष्ट बाइनाकुलरमा बॉडी भित्र ‘सुक्खा’ नाइट्रोजन या अर्गन ग्यास भरिएको हुन्छ ताकि तापक्रममा अचानक परिवर्तन हुँदा लेन्स भित्रवाट तुवाँलो नहोस्।
यी मापदण्डहरूको संयोजनको आधारमा बाइनाकुलरहरू तिनको प्रयोग क्षेत्र अनुसार वर्गीकृत गरिन्छ। उपकरण चयन गर्दा यसलाई ध्यानमा राख्नुपर्छ।
बाइनाकुलरका प्रकारहरू
आधुनिक बाइनाकुलरहरू तिनका कार्यात्मक आवश्यकता अनुसार तल उल्लेखित प्रकारमा वर्गीकृत गरिन्छन्:
खगोलीय बाइनाकुलर यसले पृथ्वीका वस्तुहरू मात्र होइन, आकाशीय पिण्डहरू पनि अवलोकनका लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ। यसको विशेषता – तौल धेरै हुनु हो, जसका कारण यो उपकरणलाई ट्राइपड बिना प्रयोग गर्न कठिन हुन्छ। तर, यसको आवर्धन १५ गुणा भन्दा बढी भएकाले यसले टेलिस्कोपलाई पूरै प्रतिस्थापन गर्न सक्छ।
समुद्री बाइनाकुलर – यस प्रकारका अधिकांश मोडेलहरू नाइट्रोजन वा अर्गनले भरिएको, जलरोधक बॉडी, र नडुब्ने पदार्थबाट बनेका हुन्छन्। यसको आवर्धन प्रायः ७ देखि १० हुन्छ, जहाँ अतिरिक्त सुविधाहरूमा कम्पास र अलग फोकस प्रणाली समेटिएको हुन्छ।
क्वाडबाइकको रोमाञ्चक सवारी मोटोट रोमाञ्चमा रुचि राख्ने व्यक्तिहरूले क्वाडबाइक सवारीको लेख हेर्न मन पराउनेछन्।
हालसालै युवा पुस्तामा लोकप्रिय भएको खेल ‘वेवबोर्ड’ को बारेमा यहाँ क्लिक गरी जानकारी लिनुहोस् ।
सैनिक बाइनाकुलर – कठोर परिस्थितिमा प्रयोगको लागि डिजाइन गरिएका हुन्छन्। त्यसैले यी झट्का प्रतिरोधात्मक, जलरोधक, र प्रकाशयुक्त हुन्छन्। मोडेलहरू आकारमा फरक फरक हुन्छन्, तर उच्च आवर्धनको सम्भावना कम हुन्छ – किनभने सैनिक फाँटहरूमा त्यति धेरै आवश्यक हुँदैन। यी पेशेवर सैनिक, एअरसोफ्ट fan, शिकारी, र माछा मार्नेहरूका लागि उत्कृष्ट विकल्प हो।
Minox BN 7x50 DCM रेंजफाइन्डरसहितको बाइनाकुलर विशेष शिकार बाइनाकुलरहरू प्रायः सैन्य र समुद्री मोडेलहरूको उत्कृष्ट गुणहरूलाई संयोजन गर्दछन्। शिकारमा तापक्रम, चिस्यान र कठोर वातावरणको बारम्बारको सामना गर्नु पर्ने हुन्छ। त्यसैले, शिकार बाइनाकुलर प्रायः ड्युरामिनियम या एल्युमिनियमबाट बनेका हुन्छन्, रबरले कोटेड हुन्छन्, अनि भित्रवाट तुवाँलो नहोस् भनेर अर्गनले भरिएका हुन्छन्।
पर्यटक दूरबिनहरू मुख्यतः कम्प्याक्टनेसमा जोड दिन्छन् - किनभने यात्रा ब्याकप्याक तयार गर्दा हरेक ग्रामको महत्त्व हुन्छ। यस्ता मोडेलहरू प्रायः प्लास्टिकबाट बनेका हुन्छन्, ५०० ग्रामसम्म तौलिना सक्छन्, र रबरको सुरक्षात्मक तहले ढाकिएका हुन्छन्। यी मोडेलहरू “दूरमार्ने” किसिमका हुँदैनन् - यिनको अधिकतम जुम क्षमता ८ गुणासम्म मात्र हुन्छ।
कम्प्याक्ट दूरबिनहरू – यो अवलोकनका लागि अर्को प्रकारको अप्टिक्स हो। यी मोडेलहरू ४ देखि १४ गुणा सम्मको जुम क्षमतासँग आउन सक्छन्, अधिकांशत: रूफ-सिस्टम प्रयोग गर्छन् र खेलकुद प्रतियोगिता, पक्षी अवलोकन, यात्रा, अटो- र मोटो-शोहरूमा प्रयोग हुन्छन्। तिनीहरूका प्राविधिक विशेषताहरू र हलुका तौलको कारण, यी बालबालिकाको लागि उत्कृष्ट उपहार बन्न सक्छन्।
रात्री दूरबिनहरू साधारणतः पूरा ठूला आकारका हुन्छन्। यिनीहरूको तौल १ किलो भन्दा बढी हुन्छ र स्ट्यान्डसहित आउँछन्। यी प्रायः रातको माछा मार्न वा शिकार गर्नका लागि प्रयोग गरिन्छन्।
जसरी माथिका विवरणहरूबाट देख्न सकिन्छ, दूरबिनहरूको विविधता अद्भुत छ। हरेक वर्ष बजारमा नयाँ र नयाँ मोडेलहरू थपिन्छन्, सुधारिएको अप्टिक्स, सुरक्षा र डिजाइनसहित। यस्तो व्यापक विकल्पमा, हरेक व्यक्तिको आवश्यकताअनुसार आफूलाई उपयुक्त मोडेल छनोट गर्न सकिन्छ।
यसरी, जब तपाईंलाई कुनै निश्चित उद्देश्यका लागि दूरबिन चाहिएको स्पष्ट बुझाइ हुन्छ, उपयुक्त मोडेल छनोट गर्नु सजिलो हुन्छ, चाहे व्यक्तिगत प्रयोगका लागि होस् वा शिकार, यात्रा, माछा मार्ने, वा जिज्ञासु व्यक्तिको लागि उपहारका रूपमा।