“Supełek się zawiąże, supełek się rozwiąże…” - tak śpiewała w kiedyś popularnej piosence rosyjska piosenkarka Alona Apina. Jednak we wspinaczce węzeł trzeba zawiązać tak, aby nie nastąpiło nieoczekiwane „rozwiązanie”, a jednocześnie w razie potrzeby dało się go łatwo rozwiązać.
Większość węzłów wspinaczkowych ma swoje korzenie w żegludze morskiej. Na początku było morze, łódź i żagiel … Stąd morskie nazwy wielu węzłów.
Dość często używamy różnych węzłów na co dzień, nawet nie zastanawiając się nad ich nazwą, pochodzeniem i zastosowaniem we wspinaczce czy w żeglarstwie.
W klasyfikacji węzłów we wspinaczce najczęściej bierze się pod uwagę ich przeznaczenie i wyróżnia się 3 kategorie:
- do wiązania (łącznie dwóch lin);
- do opasania (pętle oraz węzły na linie);
- pomocnicze.
Węzły do wiązania taśm i lin
Węzły turystyczne
Stosowane są do wiązania taśm i lin, zarówno o takim samym, jak i różnym średnicy.
W pierwszym przypadku najczęściej używane są:
- prosty (marynarski);
- grejpwań;
- szkotowy;
- tkacki.
W drugim:
- przeciwstawny;
- bramszkotowy;
- akademicki.
Węzeł prosty
węzeł prosty
Węzeł prosty jest bardzo prosty w wykonaniu: oba końce liny układają się równolegle z jednej strony.
Jego główną wadą jest samoczynne „ślizganie się”, czyli skłonność do samodzielnego rozwiązywania się.
W związku z tym, dla zwiększenia wytrzymałości, końce liny zabezpiecza się dodatkowymi węzłami kontrolnymi („kontrolkami”), chociaż w praktyce codziennej często nie jest to konieczne. Te „kontrolki” przy obciążeniach zapobiegają przesuwaniu się i rozwiązywaniu głównego węzła.
Instrukcja krok po kroku, jak zawiązać węzeł prosty
Grejpwań
grejpwań
Węzeł grejpwań uważany jest za niezawodny i estetyczny. Używa się go nie tylko do wiązania taśm i lin, ale także do wykonywania pętli do kołków i lonży.
Jest niezwykle praktyczny przy wiązaniu pętli do asekuracji osobistej.
Zaletą tego węzła jest możliwość regulacji długości pętli.
Pod wpływem obciążenia mocno się zaciska.
Ten węzeł używany jest nawet do wiązania żyłki wędkarskiej.
Instrukcja krok po kroku wiązania węzła grejpwań
Węzeł przeciwstawny
węzeł przeciwstawny
Węzeł przeciwstawny jest idealny, gdy trzeba połączyć zupełnie różne materiały, na przykład taśmę z liną, linę z repsznurem itp.
Nie tylko dobrze trzyma i nie ślizga się, ale także łatwo się rozwiązuje po zdjęciu obciążenia. Jednocześnie pod obciążeniem bardzo dobrze się zaciska.
Węzeł przeciwstawny zwany jest także węzłem taśmowym. W praktyce wspinaczkowej często używa się pętli z taśm o różnych szerokościach. Do ich wiązania stosuje się wyłącznie węzeł przeciwstawny. Stąd pochodzi jego druga nazwa.
Instrukcja krok po kroku wiązania węzła przeciwstawnego
Węzeł szkotowy
szkotowy węzeł
Węzeł szkotowy przesuwa się tylko przy zmiennych obciążeniach, ale jednocześnie się nie zaciska.
Ten węzeł należy do kategorii niezawodnych i łatwych do zawiązania.
Obowiązkowe jest zawiązywanie „kontrolek” dla większego bezpieczeństwa.
Instrukcja krok po kroku wiązania szkotowego węzła
Węzeł tkacki
węzeł tkacki
Węzeł tkacki jest bardzo prosty do zawiązania, ale ma tendencję do zaciskania się przy dużych obciążeniach i przesuwania się przy zmiennych.
Często wykorzystywany podczas akcji ratunkowych w górach na potrzeby pomocy poszkodowanym.
Instrukcja krok po kroku wiązania węzła tkackiego
Węzeł barmankowy
węzeł barmankowy
Węzeł barmankowy występuje w dwóch wersjach: pojedynczej i podwójnej.
Świetnie łączy liny o różnej średnicy. Podczas jego wiązania należy zwrócić uwagę na równoległe ułożenie nici oraz poprawność wzoru węzła.
Zaleca się wiązanie „kontrolek”.
Węzeł akademicki
węzeł akademicki
Węzeł akademicki to krewny węzła prostego.
Idealny do łączenia lin o różnej średnicy.
Grubszą liną tworzy się pętlę, a cieńszą owija się ją. Dla większego bezpieczeństwa należy zawsze zawiązać węzły kontrolne.
Węzły do wiązania i tworzenia pętli
Te węzły służą do wiązania alpinisty przy organizowaniu asekuracji oraz do tworzenia pętli nie zaciskających się.
Pamiętasz początek filmu z Sylvestrem Stallone „Na krawędzi” ?
Węzeł bulin (łódź)
bulin
Węzeł bulin wykorzystywany jest do przywiązywania się do liny głównej.
Istnieją dwa warianty wiązania tego węzła – tradycyjny i z jednym końcem liny. Wersja z jednym końcem jest bardziej odpowiednia do wiązania uprzęży piersiowej systemu asekuracyjnego.
Zwykły bulin wymaga wzmocnienia węzłem kontrolnym, ponieważ ma tendencję do rozwiązywania się. Zawsze należy go mocno zacisnąć.
Instrukcja krok po kroku wiązania węzła bulin
Podwójny bulin
podwójny bulin
Podwójny bulin został zaproponowany przez instruktora alpinizmu Jemielianowa J.B. jako szczególnie niezawodny węzeł do wiązania
systemu asekuracyjnego
.
Wykorzystuje się do niego miękką linę lub półlinę o długości około 5 metrów albo taśmę o szerokości 20 mm.
Charakterystyczne cechy tego węzła to obecność dwóch pętli asekuracyjnych:
- Krótszej na końcu liny wchodzącej w pętle uprzęży piersiowej.
- Dłuższej, która łączy pętle dolnej uprzęży.
Ten węzeł pozwala, przy jednoczesnej asekuracji na krótkiej pętli, rozwiązać dolną część uprzęży i zdjąć ją. Takie rozwiązanie stosuje się, gdy w trakcie wspinaczki trzeba zmienić ubranie (np. zdjąć ciepłe spodnie ).
Węzeł przewodnik
przewodnik
Węzeł przewodnik ma jedną niewątpliwą zaletę – wyjątkową prostotę wiązania.
Często używamy go w codziennym życiu, nawet nie zdając sobie sprawy, że to węzeł wspinaczkowy!
Ponieważ węzeł przewodnik mocno się zaciska pod wpływem obciążenia, zaleca się wstawienie do niego metalowego przedmiotu, co ułatwi jego późniejsze rozwiązanie.
Ten prosty węzeł można zawiązać zarówno na końcu liny, jak i w jej środku. Jest to jeden z węzłów często stosowanych podczas akcji ratunkowych.
Zastosowanie:
- w przypadku braku uprzęży, do wiązania się w środku liny;
- do łączenia lin.
Węzeł ósemkowy
ósemka
Węzeł ósemkowy jest jednym z tych węzłów, które nie wymagają wiązania kontrolnych węzłów.
Charakteryzuje się tym, że się nie zaciska i nie przesuwa.
Ten węzeł powstaje przez dodanie dodatkowego półobrotu pętli po zawiązaniu wstępnej fazy przewodnika.
Instrukcja krok po kroku wiązania węzła ósemkowego
Węzły pomocnicze
W tej kategorii znajdują się węzły niezbędne przy napinaniu przepraw i poręczy, podczas podnoszenia ładunku lub osoby.
Węzeł (pętla) Garda
węzeł Garda
Węzeł (pętla) Garda można zastosować na linie w każdym stanie. Jest bardzo prosty w technice wiązania.
Zastosowanie:
- do transportowania poszkodowanego;
- do asekuracji.
Węzeł zaciskowy (prusik)
węzeł zaciskowy
Węzeł zaciskowy utracił swoją pozycję jako podstawowy węzeł stosowany w asekuracji.
Powoduje to fakt, że w praktyce i podczas testów w ekstremalnych warunkach bardzo często dochodziło do stopienia lub, co gorsza, zerwania węzła. Jednakże, gdy brak jest silnego tarcia przy bardzo szybkim przesuwaniu po linie, węzeł ten sprawdza się doskonale.
Wiąże się go z liny pomocniczej na linie głównej. Istnieją dwa sposoby wiązania:
- pętlą;
- jednym końcem repa.
Porada: aby zwiększyć niezawodność, można wykonać trzy przewiązania.
Węzeł Bachmana i węzeł karabinkowy
węzeł Bachmana i węzeł karabinkowy
Węzeł Bachmana (rys. a - c) można łatwo przesuwać po linie, gdy brak jest obciążenia. Jego niezawodność ujawnia się w każdym rodzaju pracy związanej z transportem poszkodowanych.
Można go wiązać zarówno na pojedynczej, jak i podwójnej linie.
Instrukcja wiązania węzła Bachmana krok po kroku
Węzeł karabinkowy (rys. d, e) posiada takie same właściwości i zastosowanie jak węzeł Bachmana.
Strzemię
strzemię
Strzemię można nazwać uniwersalnym węzłem, który bardzo łatwo zawiązać zarówno na końcu liny, jak i w jej środku.
Jego zaletą jest to, że mimo dużego obciążenia nie zaciska się, a po zdjęciu obciążenia łatwo go rozwiązać.
Jednym z jego zastosowań jest wiązanie noszy.
Instrukcja wiązania węzła strzemię krok po kroku
Węzeł UIAA
UIAA
Węzeł UIAA ma swoje pochodzenie wyłącznie alpinistyczne.
Międzynarodowa Unia Stowarzyszeń Alpinistycznych (UIAA - z francuskiego Union Internationale des Associations d’Alpinisme) zaleca jego stosowanie tylko na elastycznej i miękkiej linie do dynamicznego asekurowania.
Główna zasada wiązania tego węzła polega na odpowiednim założeniu zwojów w karabinku, biorąc pod uwagę kierunek przewidywanego szarpnięcia.
Jest niezastąpiony w akcjach ratunkowych, gdy zjeżdża się z poszkodowanym. W celu hamowania liny stosuje się ten węzeł w dynamicznych metodach asekuracji.
Instrukcja wiązania węzła UIAA krok po kroku
Węzeł refowy (bito)
węzeł refowy
Węzeł refowy uważany jest za jedną z odmian węzła prostego.
Jest bardzo prosty do zawiązania, trzyma pewnie, a jednocześnie łatwo się rozwiązuje nawet pod obciążeniem.
Za jego pomocą mocuje się linę w karabinku pod obciążeniem.
W alpinizmie umiejętność wiązania węzłów jest po prostu nieodzowna. Ta umiejętność może uratować życie (a czasem nawet nie tylko jedno!).
Jednakże, sama w sobie jest bardzo wciągającym zajęciem. Kto wie, może zaczynając naukę wiązania węzłów, poczujesz nieodpartą chęć odwiedzenia rajskich miejsc dla wspinaczy lub przynajmniej ścianki wspinaczkowej .
Wideo
Na koniec obejrzyj film instruktażowy: