Skijoring: dziki zimowy ekstrem, o którym nigdy nie słyszałeś

Dla tych, którzy stale gonią za adrenaliną, zima może być trudnym okresem na znalezienie czegoś nowego. Prawdopodobnie już opanowałeś narty alpejskie, snowboard, naturban czy nawet zdobyłeś kilka alpejskich szczytów. Co dalej?

Skijoring może być tym najbardziej szalonym i niezwykłym ekstremalnym doświadczeniem w zimowych aktywnościach.

Historia skijoringu

Wszystko zaczęło się w czasach gorączki złota pod koniec XIX wieku. Powracający poszukiwacze złota przywieźli nowy sposób przemieszczania się na psich zaprzęgach, stosowany przez rdzennych mieszkańców północnych regionów Ameryki. Migranci ze Skandynawii z kolei przywieźli do Ameryki inną tradycję – zaprzęganie koni do sań albo nart.

Zawody w skijoringu na reniferach podczas etnicznego festiwalu na północy Rosji

Pierwsze wzmianki o wykorzystaniu zwierząt jako siły pociągowej dla człowieka na “nartach” pochodzą z perskich źródeł sprzed ponad tysiąca lat. Mowa była o psach, a opisane miejsca to terytoria: Ałtaj, Mongolia i Kazachstan.

Samo słowo skikjøring pochodzi z języka norweskiego i oznacza “jazdę na nartach”. Początkowo taka forma jeżdżenia pomagała pieszym listonoszom szybciej się poruszać w terenie podmiejskim, a myśliwym – sprawdzać pułapki. W ciągu wieków do “ciągnięcia nart” wykorzystywano renifery, konie i psy. Z czasem, gdy pojawiły się skutery śnieżne i wyciągi krzesełkowe, skijoring przerodził się w osobną dyscyplinę sportową.

Chronologia sportowa skijoringu wygląda mniej więcej tak:

Na początku XX wieku skijoring konny dotarł do Ameryki Północnej. Już w 1915 roku na jeziorze Lake Placid (stan NY) był główną atrakcją, a później zdobył popularność podczas zimowego karnawału w Dartmouth.
We Francji i Szwajcarii szczyt popularności przypadł na lata 1912-14, a w latach 50-60 Europejczycy zaczęli przyczepiać narty do motocykli i samochodów.
W 1928 roku dyscyplina została zaprezentowana na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich wraz z zawodami patroli wojskowych. Wspomina się również inne, wcześniejsze daty: 1901 rok.
Pierwszy bieg podczas ZIO w 1928 roku
W latach 30-tych w Wyoming i Kolorado organizowano podwójne wyścigi na ośnieżonych głównych ulicach górskich regionów tych stanów.
1936 rok. Nowy Jork
Po powrocie z II wojny światowej żołnierze 10. Dywizji Górskiej („żołnierze na nartach”) intensywnie rozwijali ten sport w Stanach Zjednoczonych i stworzyli podstawy profesjonalnych zawodów.
1964 rok, North Oaks
Obecnie europejskim centrum skijoringu jest szwajcarskie St. Moritz, gdzie w ramach wydarzenia White Turf odbywają się również wyścigi konne na śniegu, wyścigi rydwanów i inne nietypowe zimowe dyscypliny sportowe. W Stanach Zjednoczonych najbardziej popularne zawody organizowane są w Kolorado, Montanie, Oregonie, Wisconsin i Południowej Dakocie. Szczególnie popularny jest skijoring z końmi i psami.
IFSS, czyli Międzynarodowa Federacja Sportów Zaprzęgowych Psów (z siedzibą w Brukseli, Belgia), co roku sponsoruje mistrzostwa świata w skijoringu psim. IFSS aktywnie dąży do wpisania tej dyscypliny na listę dyscyplin olimpijskich.
Dyscyplina może znaleźć się w programie olimpijskim w 2026 roku, choć już od dziesięcioleci na całym świecie celebruje się mistrzów w skijoringu. Nad tym pracują organizacje Skijor International, LLC i Skijor USA.

Skijoring z psami

Lubisz narty. Masz psa ważącego więcej niż 15 kg. To wszystko – możesz spróbować skijoringu! To rozrywka zespołowa, a aby osiągnąć sukces, musisz komunikować się ze swoim czworonożnym partnerem “na równi”, nauczyć go kilku nowych komend i zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt. Teraz skorzystamy z pomocy ekspertów i przeanalizujemy podstawy skijoringu z psami: komendy, wyposażenie i pierwsze kroki.

Podstawowe warunki do jazdy na nartach ze swoim psem:

Twój pupil musi kochać zimę tak samo jak ty. W przeciwnym razie nie będzie to zabawne dla żadnego z was. Niepowstrzymana pasja psa do biegania „z językiem na wierzchu” może być problemem dla właścicieli, ale nie w tym przypadku.
Upewnij się, że pies jest zdrowy i nie ma przeciwwskazań do takiego wysiłku. Twoje kolana i plecy również powinny być w dobrym stanie.
Jeżeli dopiero uczysz się jazdy na nartach, nie włączaj psa od razu do swoich treningów, ponieważ nieuniknione upadki mogą stresować zwierzę i zniechęcić je do skijoringu, zanim odkryjesz jego uroki.
Szkidżoring można uprawiać z dowolną rasą psa, ale jego waga nie powinna być mniejsza niż 15 kg. Mały przyjaciel może być pełny entuzjazmu, ale to po prostu niebezpieczne dla jego zdrowia.

Agent K-9 Belle i jej opiekun, Alaska 2016

Podstawowe komendy powinny być wykonywane “na hurra”. Nauka kilku nowych, “narciarskich” poleceń nie sprawi większych trudności. Szybka reakcja to gwarancja kontroli i ochrona przed urazami. Najtrudniejszym zadaniem jest uświadomienie psu, że w zaprzęgu ma pełne prawo ciągnąć smycz, a w pozostałym czasie nie.
Potrzebny jest pas biodrowy i elastyczna linka. Może to być nawet pas sportowy lub wspinaczkowy. Można od razu kupić specjalny pas do szkidżoringu. Smycz z elastycznym elementem zapobiegnie upadkowi i urazom podczas gwałtownego startu. Więcej informacji o wyposażeniu poniżej.
Wygodne i wysokiej jakości szelki. Do dłuższych tras mogą przydać się różnorodne ubranka, a nawet buty dla psa.

Wyposażenie do szkidżoringu

Nie obejdzie się bez pary nart biegowych, ale nie ma potrzeby w specjalnym sprzęcie. Warto wspomnieć, że większość zwierząt boi się nart lub próbuje się nimi bawić, dlatego “zaprzyjaźnijcie” psa z ekwipunkiem narciarskim wcześniej.

skijoring-amunizija

Uprzęż lub szelki to najważniejsza część wyposażenia. Pies musi czuć się wygodnie i bezpiecznie w uprzęży, ponieważ nie będzie w stanie zatrzymać was w dowolnym momencie i poprosić o zdjęcie pieczołowicie założonych tasiemek. Można uszyć pas do szkidżoringu i canicrossu samodzielnie, podobnie jak i szelki.

Na początku warto zakładać uprząż na zwykłe spacery, żeby pies przyzwyczaił się do nowego uczucia. Oczywiście, przymierzanie powinno być połączone z pochwałami i smakołykami. To pozwoli sprawdzić rozmiar i wygodę sprzętu bez ryzyka zrujnowania pierwszego biegu przez otarcia na szyi i bokach czworonoga. Nigdy nie zostawiaj psa w uprzęży bez nadzoru.

Buty dla psa to zawsze temat do dyskusji. Jeśli nie planujesz przyzwyczajać swojego pupila do butów, trzeba będzie regularnie sprawdzać łapy pod kątem odcisków od lodu. Jednak podczas szkidżoringu obuwie jest całkowicie uzasadnione.

snarjazhenie-dla-skidjoringa

Do wyposażenia zaliczyłbym również pojemnik z wodą. Nie można pozwalać swojemu pupilowi “jeść śniegu”. Nawet na odludziu mogą znajdować się kawałki szkła lub inne niebezpieczne przedmioty, nie wspominając o ryzyku przeziębienia.

Od czego zacząć

Jeśli jesteś początkujący w narciarstwie, warto wziąć kilka lekcji jazdy na nartach terenowych. W odludnych rejonach, w głębokim śniegu, pies pomoże przecierać szlak. Tutaj potrzebne są szerokie narty z uniesionym dziobem.

Niektóre psy doskonale czują się w uprzęży, ponieważ wzbudza to ich naturalne instynkty. Inne potrzebują więcej czasu na trening i zrozumienie, czego oczekuje od nich właściciel. Nie należy jednak szybko się poddawać, nawet jeśli początkowo zwierzę jest nadmiernie podekscytowane – kluczem jest cierpliwość.

skijoring dog

Pierwsze wypadki na narty powinny być krótkie i zawsze kończyć się przed pojawieniem się oznak zmęczenia u psa. W ten sposób nie utraci zainteresowania tym sportem. Wybieraj ubite szlaki. Pies najlepiej ciągnie na znanej i prostej trasie. Dobrym pomysłem jest rozpoczęcie od lokalnego parku.

Najskuteczniejszym sposobem na nauczenie swojego pupila szkidżoringu jest jazda z innym psem, który już to potrafi – naukę zapewni naśladowanie. Najtrudniejsza będzie nauka utrzymania stałego tempa. Pierwszym krokiem jest przyzwyczajenie do określonego napięcia liny: na starcie przez kilka sekund delikatnie napinaj linkę, nie pozwalając psu ruszać się bezwładnie. Czasem potrzebna będzie pomoc partnera, który przytrzyma zwierzę. Nawiasem mówiąc, jest wiele zasobów, które wyjaśniają jak nauczyć psa ciągnąć (niezależnie od tego, jak dziwnie to brzmi).

Podstawowe komendy do szkidżoringu

Do komunikacji z psem podczas jazdy należy nauczyć się kilku nowych komend i sygnałów. Możesz wymyślić własne polecenia lub skorzystać z tradycyjnej listy używanej przez zachodnich kolegów.

“Line Out”: pies zajmuje pozycję startową i napina linkę. Nie wolno startować wprost spod nóg narciarza.
“Hike” lub “Naprzód”: sygnał do rozpoczęcia ruchu.
“Lewo” i “Prawo”: skręty najlepiej ćwiczyć na ścieżkach z koniecznym zakrętem. Niektórym psom potrzeba kilku sekund na “przetworzenie polecenia”, dlatego próbuj dawać komendę na zakręt z wyprzedzeniem.
“Stop”: zacznij od zmniejszenia prędkości, a następnie wydaj komendę. W niektórych przypadkach pies może interpretować opór nart jako sygnał do intensywniejszego ciągnięcia.
“Easy”: zwolnienie tempa.
“Round”: zwrot o 180 stopni, powrót do punktu wyjścia.

Możliwe, że ty i twój Goofy nie zostaniecie mistrzami narciarstwa, ale na pewno będziecie się świetnie bawić.

Szkidżoring za końmi

To wyścig drużynowy w trójkę – narciarz, jeździec i koń. Szkidżoring za końmi to jedna z najbardziej szalonych form zimowej zabawy – totalny zimowy ekstremalny sport!

Szkidżoring za końmi Na czym to polega: snowboardzista lub narciarz stara się utrzymać linę holowniczą, podczas gdy pędzący z prędkością 60 km/h koń wyścigowy ciągnie go po zamarzniętym jeziorze lub zaśnieżonym polu. Koń nagle szarpie narciarza na starcie, a jego głównym zadaniem jest nie stracić równowagi już na początku drogi. Nie zawsze w wyścigu bierze udział jeździec, co czyni tę rozrywkę jeszcze bardziej ekstremalną i nieprzewidywalną.

Podobnie jak w wielu sportach zimowych, uczestnicy skidjoringu łamią żebra, nogi i doznają kontuzji kolan. Konie nie zawsze słuchają jeźdźca i często odmawiają podążania za trasą wyścigu. W skidjoringu z końmi nie ma żadnej stabilności ani kontroli.

Zawody w konnym skidjoringu organizowane są na całym świecie, w tym w Polsce i Rosji.

Zawody w polskim Zakopanem, 2014 rok

Motorowy skidjoring

W latach 50. holowanie narciarzy przez samochody i motocykle było dość popularne i zostało uwiecznione w filmie „Najbardziej niebezpieczny sport na świecie” z 1954 roku. Motorowy skidjoring na jakiś czas stracił popularność, ale ostatnio przeżywa renesans w Łotwie, Austrii i na Alasce.

https://www.youtube.com/watch?time _continue=3&v=fJessYxu8CE

Najważniejsze wydarzenie dotyczące motorowego skidjoringu: Arctic Man Classic. Jest to wyścig drużynowy, składający się z dwóch doświadczonych sportowców – narciarza i kierowcy skutera śnieżnego.

Arctic Man to jeden z najbardziej wymagających wyścigów narciarskich na świecie. Narciarz startuje z wysokości 5800 stóp i zjeżdża 1700 stóp w mniej niż dwie mile do dna wąskiego kanionu, gdzie spotyka swojego partnera na skuterze śnieżnym.