Elke angst moet rationeel en gerechtvaardigd zijn, zodat de reactie hierop het organisme op de best mogelijke manier naar overleving leidt. Met andere woorden, angst moet de mate van gevaar van wat ongemak veroorzaakt precies bepalen en een exacte, proportionele reactie uitlokken.
Hoogtevrees (al is het niet panisch) is eigen aan elk landgebonden biologisch wezen dat niet kan vliegen of zweven, omdat vallen van grote hoogte dodelijk is. Maar tegelijkertijd is een sprong van geringe hoogte heel normaal en kan eerder tot voorzichtige bezorgdheid leiden. Hier ligt juist de grens tussen angst en fobie. Iedereen die zonder klimuitrusting aan de rand van een afgrond staat, ervaart angst om te vallen. Deze angst vraagt om weg te stappen van de rand.
Als de verhoging klein is, bijvoorbeeld een kruk, of als het risico op vallen volledig afwezig is (bijvoorbeeld wanneer iemand uit het raam van de tiende verdieping naar beneden kijkt en bang is om te vallen), dan kunnen we spreken van een fobie.
Natuurlijke angst geeft het organisme een kans om te overleven, fobie daarentegen verzwakt het organisme en maakt het kwetsbaarder.
Meer nog, in een staat van paniek, en door niet in staat te zijn naar beneden te komen, verwondt een persoon zichzelf vaak, of sterft zelfs, door te vallen of naar beneden te springen.
Als je van klimmen houdt, is het interessant om te leren hoe je klimknopen kunt binden . Hier vind je de belangrijkste klimknopen.
Het verhaal over de beste klimhallen van Moskou vind je op deze pagina .
Wat is acrofobie
De angst voor hoogtes die zich ontwikkelt tot een fobie, wordt acrofobie genoemd, en dit is een van de meest voorkomende angsten waar bijna 10% van de bevolking last van heeft (4% van de vrouwen en ongeveer 5% van de mannen). Eén op de tien mensen – dat is veel.
Deze fobie moet worden behandeld, want na verloop van tijd wordt ze sterker. Bij oudere mensen wordt de angst om te vallen vaak gecombineerd met een ogenschijnlijk normale angst voor botbreuken. Uiteindelijk kan er een “angst voor angst” ontstaan, waarbij we steeds meer vermijden wat we vrezen. Op den duur kan het leven ondraaglijk worden, kunnen relaties met naasten verslechteren, wordt werken of zelfs naar buiten gaan naar de straat via een trap bijna onmogelijk. Soms treedt paniek op zelfs als de acrofoob stevig op de grond staat en iemand anders ziet die zich op grote hoogte bevindt (een buurman op een balkon, een kat op een dak, enz.). Dan stelt de persoon zichzelf in hun plaats voor en is bang om te vallen. Deze angst kan het leven volledig ondraaglijk maken, het letterlijk veranderen in één grote gevangenis van zelfbeperking en onvrijheid.
Symptomen
Acrofobie manifesteert zich in symptomen zoals duizeligheid, misselijkheid, paniek, verlamming of gevoelloosheid van handen, trillingen en het doorzakken van knieën. Er kan een gevoel van verstikking optreden, zweten of kortademigheid, een versnelde hartslag, overmatige speekselproductie of juist een droge mond – kortom, duidelijke autonome verschijnselen van angst. Het is een oncontroleerbare hormonale paniek en een “gehypnotiseerd zijn” door de hoogte. Er ontstaat een obsessieve behoefte om zich vast te houden aan iets of iemand. Het vermogen om helder te denken, duidelijk te spreken en normaal op anderen te reageren verdwijnt. Soms is er een onweerstaanbare drang om te vallen of te springen, wat overigens niets te maken heeft met zelfmoord. Integendeel, het is angst voor de dood. Sommige mensen zijn bang dat ze de controle over zichzelf verliezen en van een hoogte springen; anderen zijn bang hun evenwicht te verliezen waardoor ze vallen, wat mogelijk is als hun benen niet goed functioneren. Als men staat, is de angst voor hoogtes acuter dan wanneer men zit of ligt. Hoofdbewegingen verergeren acrofobie, waardoor velen proberen stil te blijven en naar één punt te kijken.
Voor degenen die niet bang zijn voor hoogtes is het interessant om te leren over vliegen met een motorparapente .
Meer informatie over gemotoriseerde deltavliegers kun je hier vinden .
Als je van skiën houdt, lees dan meer over de skigebieden van Wit-Rusland: /nl/mountains/skiing-snowboarding/belarusian-ski-resorts/
Oorzaken van het ontstaan van acrofobie
Vroeger werd gedacht dat de oorzaken van deze angst een zwak vestibulair apparaat of een vroeg trauma waren dat verband hield met vallen of hoogtevrees. Tegenwoordig is bewezen dat dit bijna uitsluitend genetisch bepaald en aangeboren is, en dat het misschien niets te maken heeft met het vestibulaire apparaat. Het evenwicht van het lichaam wordt bereikt dankzij de gecoördineerde, nauwkeurige werking van het vestibulaire apparaat, de ogen, zenuwbanen, de middenhersenen en het cerebellum. Bij afwijkingen of vertragingen, niet-synchronisatie van de signalen “ik zie” en “ik voel”, ontvangt de hersenen tegenstrijdige informatie, wat tot storingen leidt. Wanneer ook de spieren met een incorrecte vertraging reageren, wordt het evenwichtssysteem helemaal verstoord.
Behandeling van acrofobie
Als je hoogtevrees licht is, kun je er zelfstandig van afkomen door jezelf te trainen om op hoogten te zijn, waarbij je de hoogte geleidelijk verhoogt en stopt met het gebruik van veiligheidsmaatregelen. Het is belangrijk om bewust de angst te bestrijden en jezelf ervan te overtuigen dat de hoogte van een krukje niet dodelijk is. Ademhalingsoefeningen en yogapraktijken kunnen helpen, omdat deze leren de autonome systemen te beheersen en paniek snel te onderdrukken. Een persoon kan zijn blik op een bepaald object richten en, terwijl hij er rechtstreeks naar kijkt en andere zaken via het perifere zicht waarneemt, zijn angst en ongemak verminderen en zichzelf helpen kalmeren. Zo’n “anker” moet zich niet verder dan 25 meter van je bevinden en bij voorkeur op dezelfde hoogte.
Interessant genoeg kunnen computerspellen, zoals “platformspellen waarin geschoten wordt”, waarin de speler zichzelf identificeert met het personage dat rent, springt en van hoogten valt zonder te sterven, een goed effect hebben.
Op een vergelijkbare manier helpen horrorfilms om de zenuwen geleidelijk te versterken. Het kijken naar films met geënsceneerde sprongen en stunts op hoogtes (bijvoorbeeld “oosterse vechtfilms”) of films over parachutespringen kan helpen om van hoogtevrees af te komen. Door de angst voor hoogte logisch op te splitsen in afzonderlijke componenten, kun je deze geleidelijk overwinnen.
Behandeling van ernstige vormen vereist de hulp van een hooggekwalificeerde psycholoog. Zij trainen patiënten in technieken voor ontspanning, het beheersen van hun psychofysieke toestand en het blokkeren van angst. Er bestaan cognitief-gedragsmatige, niet-medicamenteuze therapiemethoden. Nadat je hebt geleerd je angst op hormonaal niveau te beheersen of ten minste in te perken, beginnen de hoogtetrainingen. Na het activeren van de angst wordt deze door een inspanning van wilskracht tot een nulniveau van stress teruggebracht. De behandeling wordt voortgezet totdat de angst verdwijnt. Dit is eigenlijk dezelfde weg, maar met ondersteuning. Soms duurt dit enkele maanden, maar het resultaat is altijd haalbaar en de aandoening trekt zich terug.
Behandeling van acrofobie met medicijnen is daarentegen vrijwel onmogelijk. Medicatie kan alleen worden gebruikt om de psychische gesteldheid te stabiliseren, de angst enigszins te verminderen en de coördinatie van de hersenactiviteit te verbeteren.
